Cyngor: beth yw prosiect ‘cynhwysol'?
Mae’n rhaid i bob prosiect a ariennir gennym gyflawni ein canlyniad cynhwysiant: bydd ystod ehangach o bobl yn ymwneud â threftadaeth.
Mae arolwg yr Adran Ddigidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon Cymryd Rhan a Monitor Ymgysylltu â'r Amgylchedd yn dangos pa mor annheg yw mynediad presennol at dreftadaeth.
Credwn y dylai pawb gael y cyfle i elwa ar arian y Loteri Genedlaethol. A bod treftadaeth fwy cynhwysol yn fwy cynaliadwy yn y tymor hir.
Yn fyr, rydym am helpu i roi mwy o gyfleoedd i bobl â "nodweddion gwarchodedig", yn ogystal ag o incwm is, gymryd rhan mewn treftadaeth. Mae nodweddion gwarchodedig yn cynnwys:
- oedran, gan gynnwys pobl ifanc 11–25 oed, a phobl hŷn
- anabledd, gan gynnwys iechyd meddwl, anableddau dysgu, a dementia
- ailbennu rhywedd
- hil, crefydd neu gred
- rhyw a chyfeiriadedd rhywiol
Gall "bydd ystod ehangach o bobl yn ymwneud â threftadaeth" olygu tri pheth:
Rydych chi'n croesawu pawb i gymryd rhan.
Meddyliwch sut rydych chi'n croesawu ystod "ehangach" o bobl, boed hynny'n ddigidol drwy eich gwefan neu'ch cyfryngau cymdeithasol, yn eich deunydd marchnata neu'n bersonol.
Siaradwch â phobl rydych am ymweld â nhw neu gymryd rhan, nodi beth sydd angen i chi ei gynllunio ac yna cyllidebu ar gyfer hyn.
- Er enghraifft, mae RSPB Minsmere wedi cynnwys y Cerddwyr Anabl wrth ddatblygu eu safle i fod yn fwy hygyrch.
Rydych yn mynd i'r afael ag anfanteision y gall pobl ag incwm isel neu ddiffyg profiad blaenorol eu hwynebu wrth gymryd rhan mewn treftadaeth.
Peidiwch â chynnig interniaethau di-dâl. Mae'r rhain yn annheg i'r rhai sydd â llai o adnoddau. Byddwn yn ariannu interniaethau â thâl fel rhan o'ch prosiect.
Meddyliwch am ofyn am sgiliau trosglwyddadwy fel cyfathrebu, cyllidebu, sgiliau digidol neu "bobl" gwych yn hytrach na chymwysterau ffurfiol, yn enwedig cymwysterau ôl-raddedig, sy'n gallu eithrio pobl.
Mae sgiliau lleol yn bwysig. Trafodwch gyda chymunedau a rhwydweithiau lleol pa sgiliau ac asedau sydd eisoes yn bodoli megis trafnidiaeth gymunedol neu gaffi Cyfeillion Dementia.
- Er enghraifft, roedd prosiect Leeds Eulogy yn cynnwys ystod eang o bobl drwy bartneriaethau, rhannu diddordebau mewn ffotograffiaeth a thrwy wrando ar bobl hŷn
Mae eich prosiect yn diwallu anghenion pobl lle maent yn wahanol i anghenion pobl eraill.
Lle gallwch, gosodwch doiledau hygyrch a niwtral o ran y rhywedd. Dylai prosiectau gwerth uchel osod toiledau Changing Places, sy'n fwy ac sydd â mwy o gyfleusterau.
- Er enghraifft, gosododd Parc Treffynnon yn Ipswich doiledau Changing Places fel rhan o'u grant Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, a gwelwyd cynnydd yn nifer y teuluoedd a'u ffrindiau cysylltiedig.
- Os ydych yn trefnu digwyddiad, gallwch gynnwys costau llogi cyfleuster Changing Places yn eich cynlluniau cyllideb.
Deg ffordd o fesur a phrofi y bydd ystod ehangach o bobl yn ymwneud â threftadaeth.
Rydym am weld eich bod yn bwriadu cynnwys amrywiaeth o bobl yn eich prosiect treftadaeth fel ymwelwyr, cyfranogwyr, gwirfoddolwyr a gweithwyr.
Yn eich gwerthusiad, byddwn am weld sut y gwnaethoch geisio gwneud hyn, a pha mor llwyddiannus oeddech chi.
Bydd angen i chi fesur (drwy gasglu data) eich effaith, a phrofi hefyd eich bod wedi cyflawni ein canlyniad.
- Cynlluniwch eich dulliau a chofiwch gynnwys costau gwerthuso yn eich cyllideb o'r dechrau.
- Peidiwch ag anghofio am ddata ansoddol: profiad staff, gwirfoddolwyr ac ymwelwyr. Gallai hyn gynnwys sylwadau, cylchgronau neu gyfweliadau strwythuredig.
- Cofiwch gynnal arolwg ar bwy sy'n gweithio neu'n gwirfoddoli yn eich sefydliad treftadaeth. Bydd hyn yn eich helpu i ddod o hyd i unrhyw fylchau yn nemograffeg eich gweithlu.
- Ymchwiliwch i'ch cynulleidfaoedd presennol a'r cymunedau rydych chi'n gweithio gyda nhw (rhanbarthol, lleol neu genedlaethol). Dechreuwch drwy fapio eich cymdogaeth, gan gynnwys grwpiau gwirfoddol lleol, canolfannau ffydd, banciau bwyd. Ystyriwch y grwpiau â nodweddion gwarchodedig. Gwahoddwch bobl i ddigwyddiad agored i rannu eich syniadau. Pwy sydd ar goll?
- Ymchwiliwch i'ch demograffeg leol. Mae data'r Swyddfa Ystadegau Gwladol yn darparu gwybodaeth genedlaethol a lleol. Gall y ffigurau hyn eich helpu i gael llinell sylfaen ar gyfer unrhyw welliannau yr ydych am eu cyflawni.
- Peidiwch ag anghofio bod yn "rhyngadrannol". Mae gan bob un ohonom hunaniaethau lluosog (er enghraifft, fel plentyn anabl, person ifanc â salwch meddwl, lesbiad hŷn). Bydd hyn yn eich helpu i feddwl ymhellach am unrhyw fylchau yn eich cynlluniau.
- Os ydych yn gwneud cais am grant o dros £250,000 byddwn yn disgwyl i chi wneud gwaith ffurfiol i ddatblygu cynulleidfaoedd.
- Ceisiwch ymgorffori "diwylliant o effaith" o fewn eich sefydliad. Casglwch ddata o ansawdd da yn rheolaidd a defnyddiwch eich canfyddiadau i wneud cynlluniau a phenderfyniadau. Gall dulliau gynnwys holiaduron, cyfweliadau neu grwpiau ffocws.
- Meddyliwch am unrhyw faterion moesegol sy'n ymwneud â cheisio casglu gwybodaeth. Er enghraifft, efallai y bydd yn rhaid i chi ymgynghori â phobl sy'n agored i niwed drwy drydydd parti a allai gymryd mwy o amser.
- Rhannwch eich dysgu gyda phobl o fewn eich sefydliad, cyllidwyr a rhanddeiliaid. Mae'n helpu i sicrhau tryloywder, atebolrwydd a gall amlygu sut y gellir gwneud gwelliannau. Gallwch ddefnyddio'r dysgu yma fel sail ar gyfer prosiectau yn y dyfodol.
- Rhannodd y prosiect A History of Place dan arweiniad Accentuate ddysgu rhagorol a phecyn cymorth ar eu gwefan.
Un peth arall...
Nid oes dull "un ateb sy'n addas i bawb" o wneud hyn. Bydd eich dull gweithredu yn dibynnu ar amgylchiadau, maint a lleoliad penodol eich sefydliad eich hun, a hefyd maint eich grant. Mae cynhwysiant yn broses ac yn waith sy'n mynd rhagddo i bob un ohonom.
Y camau nesaf
Mae popeth y mae angen i chi ei wybod am gyrraedd ein canlyniad gorfodol wedi'i gynnwys yn ein canllawiau Cynhwysiant.
