Ardaloedd, adeiladau a henebion

Mae edrych ar ôl adeiladau hanesyddol, henebion ac archaeoleg yn sicrhau y gallwn ddiogelu'r lleoedd y mae pobl yn eu caru ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.

Ers 1994 rydym wedi dyfarnu £3.3bn i fwy na 10,300 o brosiectau ardal, adeiladau hanesyddol a henebion ledled y DU.

Gall y prosiectau hyn helpu i gynnal swyddi, cefnogi twf economaidd a diogelu treftadaeth sydd mewn perygl. Gallan nhw hefyd hybu balchder lleol, meithrin sgiliau crefftau traddodiadol a helpu cymunedau i fwynhau'r lleoedd y maen nhw’n gofalu amdanyn nhw a gwneud defnydd ohonyn nhw.

Beth rydym yn ei gefnogi?

Mae’r prosiectau yr ydym yn eu hariannu yn cynnwys:

Cadwraeth ac atgyweirio adeiladau a mannau hanesyddol
Dod o hyd i ddefnyddiau newydd addas ar gyfer adeiladau hanesyddol
Prosiectau archaeoleg gymunedol

Mannau addoli

Mae addoldai ymhlith adeiladau hanesyddol hynaf a mwyaf clodwiw'r DU. Rydym am helpu cynulleidfaoedd i ddod yn wirioneddol wydn a'u hadeiladau'n wirioneddol gynaliadwy.

Mannau addoli yr ydym yn eu hariannu

Syniadau am brosiect

Gall ein harian helpu pobl i:

atgyweirio a thrawsnewid adeilad hanesyddol sydd wrth galon eu cymuned
helpu gwirfoddolwyr i ddysgu sgiliau cadwraeth adeiladau
achub adeilad ar gofrestr adeiladau mewn perygl
ymgymryd â phrosiect archaeoleg gymunedol
adfywio canol tref hanesyddol neu stryd fawr
edrych ar ôl a dysgu am gofeb ryfel leol

Am ragor o ysbrydoliaeth, gweler y straeon isod neu porwch drwy brosiectau rydym wedi'u hariannu.

Sut i gael arian

Darganfyddwch os yw eich prosiect yn gymwys i gael arian.

Three stonemasons talk to a member of the Heritage Fund team about a selection of tools and craft items from their workshop.

Mae Scottish Canals wedi derbyn £3.7m i greu canolfan sgiliau newydd ar lannau Camlas Forth a Clyde yn Falkirk. Credit: Kirsty Anderson.

Newyddion

Dyfarnu £43miliwn i helpu cymunedau i rannu sgiliau a dysgu gyda'i gilydd

O arfordir Norfolk i gamlesi'r Alban, bydd ein swp diweddaraf o grantiau'n rhoi cyfleoedd i bobl brofi treftadaeth a chysylltu â gorffennol eu hardal.

09/04/2025

Two young visitors explore the Florence Nightingale Museum, meeting a member of museum staff dressed as Florence in Victorian nurses attire.

Ymwelwyr yn Amgueddfa Florence Nihtingale, sy’n cynnig mynediad am ddim fel rhan o’r wythnos.

Newyddion

Cynigion arbennig a mynediad am ddim i atyniadau treftadaeth y gwanwyn hwn

Mae Wythnos Agored y Loteri Genedlaethol yn rhedeg o ddydd Sadwrn 15 i ddydd Sul 23 Mawrth 2025, gyda channoedd o leoliadau treftadaeth yn cymryd rhan.

11/03/2025

Person ar safle cloddio archeolegol yn dal darn o garreg sydd wedi'i gloddio o'r ddaear

Bydd DigVentures yn ennyn diddordeb 4,000 o gyfranogwyr i helpu mapio safleoedd archeolegol ac arferion ecolegol yn nhrydydd cam ei brosiect Cronfa Arloesedd Treftadaeth.

Newyddion

Sefydliadau treftadaeth i rannu atebion arloesol i heriau gweithlu

Mae trydydd cam ein Cronfa Arloesedd Treftadaeth yn cefnogi prosiectau ledled y DU i gyflwyno ffyrdd newydd a chreadigol o weithio.

05/12/2024

A National Lottery scratchcard held in front of a large building with classical architecture and lawn

Newyddion

Cofrestrwch eich prosiect ar gyfer Wythnos Agored y Loteri Genedlaethol 2025

Mae’n ffordd wych o gydnabod eich grant gan y Gronfa Treftadaeth, cyrraedd cynulleidfaoedd newydd ac elwa o ymgyrch cysylltiadau cyhoeddus ar draws y DU.

26/11/2024

Awditoriwm yn llawn o bobl yn gwylio Wynne Evans a’r 'Townhall Showdown'

Croesawodd Memo Trecelyn BBC Radio Wales i gynnal 'Townhall Showdown' Wynne Evans. Credyd: Memo Trecelyn.

Projects

Hyb celfyddydau a threftadaeth Trecelyn wedi'i ddiogelu ar gyfer y gymuned

Mae'r sefydliad glowyr hanesyddol hwn, gyda'i theatr Art Deco o'r 1920au, ystafell ddawnsio a mannau amlbwrpas bellach yn lletya amrywiaeth o weithgareddau sydd o fudd i bobl leol.

26/03/2020

a market outside a historic brick church in summer

Eglwys St Mary's yn Totnes.

Newyddion

Sut y byddwn yn helpu i sicrhau dyfodol addoldai'r DU

Rydym yn disgwyl buddsoddi £100miliwn mewn eglwysi, capeli, synagogau, gurdwaras a mwy dros y tair blynedd nesaf.

10/09/2024

Credit: Courtesy of Great Yarmouth Borough Council

Projects

Great Yarmouth Winter Gardens - Ail-ddychmygu Palas y Bobl

Mewn perygl difrifol o gael ei golli, bydd gerddi gaeaf hanesyddol diwethaf y DU sydd wedi goroesi yn derbyn grant o bron i £10 miliwn fel rhan o Grantiau Treftadaeth Gorwelion.

29/06/2021

Teulu yn edrych ar arddangosiad o flwch nythu adar

Mae RSPB Belfast Window on Wildlife yn cynnig mynediad am ddim. Credyd: Brian Morrison.

Newyddion

Cannoedd o gynigion treftadaeth arbennig ledled y DU y gwanwyn hwn

Mae Wythnos Agored y Loteri Genedlaethol yn dychwelyd, rhwng dydd Sadwrn 9 a dydd Sul 17 Mawrth.

27/02/2024

Georgian houses in Sunderland after restoration by the Tyne and Wear Preservation Trust

Newyddion

12 o drefi a dinasoedd i elwa o raglen i helpu adfywio adeiladau hanesyddol segur

Bydd ein partneriaeth £5 miliwn gyda'r Gronfa Treftadaeth Bensaernïol yn cefnogi sefydliadau lleol o Gernyw i Gaernarfon ac o Derry/Londonderry i Swydd Aberdeen.

12/12/2023

An aerial view of St. Conan's Kirk in Scotland.

St. Conan's Kirk, Argyll, Yr Alban Llun: Andrew Prins

Newyddion

Buddsoddiad £12.2m i helpu achub adeiladau hanesyddol y DU

O’r unig dŷ iâ to gwellt o’i fath i’r sinema hynaf yng Ngogledd Iwerddon, rydym wedi dyfarnu cymorth a fydd yn achubiaeth i 12 o adeiladau treftadaeth.

26/09/2023

Dau berson yn sefyll y tu allan i adeilad

Mae gwaith yn dechrau adfer tafarn Y Plu a'i thrawsnewid yn ganolbwynt diwylliannol lleol

Projects

Achub tafarn gymunedol 200-mlwydd-oed ar Ben Llŷn

Mae ein cyllid yn helpu Cymdeithas Budd Cymunedol Menter y Plu i gynllunio sut i arbed ac ailddatblygu Y Plu - tafarn restredig Gradd II.

24/11/2022

Carreg Fawr, cartref yr artist Brenda Chamberlain ar Ynys Enlli

Projects

Cadwraeth Murluniau Brenda Chamberlain

Mae ein hariannu wedi helpu i warchod murluniau a baentiwyd gan yr artist, y bardd a'r awdur o Gymru, Brenda Chamberlain a'i chartref ar Ynys Enlli oddi ar arfordir Pen Llŷn.

15/08/2012