Cyhoeddi rhagor o fanylion am y Cronfa Argyfwng Treftadaeth

Ers fy blog yn cyhoeddi ein hymateb i bandemig coronafeirws (COVID-19), rydym wedi bod yn gweithio'n galed i lunio'r pwyntiau mwy manwl o sut rydym yn cefnogi'r gymuned dreftadaeth.
Heddiw, rydym yn cyhoeddi ein harweiniad ynghylch gwneud cais am arian drwy'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Y peth allweddol i'w wybod yw bod yn rhaid i ymgeiswyr fod yn:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, a
- perchennog, rheolwr neu gynrychiolydd treftadaeth, neu sydd â hanes o ddangos tystiolaeth o gyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Gallwch ddarllen y canllawiau yn llawn ar ein gwefan. Byddwn yn parhau i'w hadolygu ac yn ei ddiweddaru'n rheolaidd.
Pryd i wneud cais
Cofiwch, nid yw ceisiadau'n agor am wythnos arall – ddydd Mercher 15 Ebrill – a gallwch wneud cais ar unrhyw amser hyd at 30 Mehefin.
Gwyddom fod y cyfnod yma wedi bod yn llawn straen ac y bydd llawer ohonoch yn teimlo bod angen rhuthro i wneud cais, ond mae'n rhaid i chi gymryd amser i feddwl o ddifrif am y cymorth sydd ei angen arnoch er mwyn i’ch sefydliad oroesi drwy'r ychydig fisoedd nesaf.
Rydym yn cydnabod na fyddwn yn gallu helpu pawb. Rydym am i'r gronfa frys hon helpu cynifer o sefydliadau yn y sector treftadaeth ag sy'n bosibl drwy'r argyfwng hwn. I wneud hynny mae angen eich help arnom drwy ofyn i chi ofyn am yr hyn sydd ei angen arnoch ar gyfer anghenion uniongyrchol yn unig, fel bod ein cefnogaeth yn gallu helpu ein teulu treftadaeth ledled y DU.
Felly beth nesaf?
Darllenwch y canllawiau newydd a sicrhewch os ydych yn dymuno gwneud cais am arian, eich bod yn gymwys.
Edrychwch ar ein cwestiynau cyffredin diweddaraf gan y byddant yn helpu i lywio eich dealltwriaeth o'r gronfa a chefnogi eich cais.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau pellach, cysylltwch â'ch timau lleol sy'n barod i'ch helpu cyn belled ag y bo modd.
Bydd mwy o fanylion i ddilyn, nid yn unig am gyllid ond am weddill ein cefnogaeth i'r sector treftadaeth, gan gynnwys ein Menter Sgiliau Digidol ar gyfer Treftadaeth.
Sicrhewch nad ydych yn colli allan ar unrhyw gyhoeddiadau pellach drwy ymuno â'n cylchlythyr a'n dilyn ni ar Twitter, Facebook ac Instagram.
Ac wrth gwrs, daliwch ati i siarad gyda ni – Rydyn ni'n gwrando.
Cadwch yn saff ac yn iach.
Eilish
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Sut y byddwn yn helpu'r gymuned dreftadaeth yn ystod pandemig coronafeirws (COVID-19)

Rydym oll, ym mhob agwedd ar ein bywydau, yn byw mewn cyfnod digyffelyb o ansicrwydd a heriau wrth inni wynebu pandemig COVID-19 a'i effeithiau byrdymor a hirdymor
Gwn fod hyn yn cael ei deimlo'n gryf iawn o fewn y gymuned dreftadaeth. Gwta wythnosau'n ôl, roeddem yn edrych ymlaen at barhau i ariannu, cefnogi a dathlu llwyddiannau miloedd o brosiectau ym mhob cymuned ledled y DU.
Bellach, mae pob lle, pob person a phob prosiect yr ydym yn gweithio gyda nhw yn wynebu dyfodol gwahanol ac ansicr iawn.
Ein treftdaeth gwerthfawr
Mae'r mesurau ymbellhau cymdeithasol hanfodol sydd wedi'u rhoi ar waith wedi gweld safleoedd treftadaeth yn cau, a gwirfoddoli a phrosiectau wedi'u hatal gyda mynediad i'n byd naturiol yn gyfyngedig iawn. Fodd bynnag, rydym hefyd wedi gweld rhai ymatebion digidol gwirioneddol greadigol yn dechrau dod i'r amlwg wrth i sefydliadau treftadaeth archwilio sut y gallant rannu eu treftadaeth ar-lein a rhoi mynediad i bobl mewn ffordd wahanol.
Rhywbeth cadarnhaol arall y mae'n rhaid i ni ei gymryd o hyn yw'r emosiynau a welir wrth i bobl cael eu pellhau o'u treftadaeth yn sydyn. Mae pobl yn rhannu eu cariad, eu pryderon a'u hiraeth am eu hoff safleoedd, eu hoff fywyd gwyllt, eu hoff grwpiau a llawer mwy. Mae wedi dangos pa mor boblogaidd yw ein treftadaeth a pha mor bwysig ydyw i'n llesiant a’n cymunedau.
"Mae wedi dangos pa mor boblogaidd yw ein treftadaeth a pha mor bwysig ydyw i'n llesiant a’n cymunedau."
Mae hefyd wedi dangos ymroddiad ac angerdd pawb sy'n ymwneud â'r sector. Mae’r ymrwymiad yn mynd i fod yn hollbwysig wrth inni i gyd wynebu'r penderfyniadau anodd a'r gwaith caled o lywio'r argyfwng yma. Rydym yn falch o weithio gyda chi i gyd.
Ymateb i’ch pryderon
Wythnos diwethaf, cawsom dros 1,250 o ymatebion i'n harolwg yn gofyn am eich barn a'ch pryderon ar effaith argyfwng COVID-19. Diolch yn fawr iawn, mae hyn wedi ein helpu’n fawr i lywio sut y gallwn ni helpu.
Ac, wrth weithio drwy ein hymateb, rydym yn gweithio ochr yn ochr â'r Llywodraeth y DU a’r llywodraethau datganoledig, arianwyr eraill a sefydliadau treftadaeth fel bod y cymorth a'r gefnogaeth a gynigiwn yn darparu'r canlyniad gorau posibl ar gyfer treftadaeth. Rydym am i sefydliadau treftadaeth gael mynediad i'r cymorth brys mwyaf priodol ac osgoi dyblygu unrhyw gymorth.
Dyma beth yr ydym yn mynd i'w wneud
Yn gyntaf oll, byddwn yn parhau i gefnogi'r miloedd o brosiectau (dros 2,500) sydd gennym eisoes wrth gyflwyno a datblygu ledled y DU. O ganlyniad i argyfwng COVID-19 byddwn yn helpu'r prosiectau hynny i adolygu a deall eu hanghenion, trafod newidiadau o ran cwmpas neu gost a, lle y bo'n bosibl, bod yn hyblyg o ran taliadau, amodau grant a gofynion adrodd yn ôl.
Cronfa Argyfwng Treftadaeth
Yn ogystal, er mwyn helpu i ymateb i'r argyfwng uniongyrchol ac effaith o gau dros dro ar lawer o safleoedd treftadaeth a cholli refeniw, rydym yn lansio Cronfa Argyfwng Treftadaeth gwerth £50 miliwn. Bydd yr arian tymor byr brys yma’n helpu i fynd i'r afael â'r pwysau dros y 3-6 mis nesaf ar gyfer y rhai mwyaf anghenus.
"Bydd yr arian tymor byr brys yma’n helpu i fynd i'r afael â'r pwysau dros y 3-6 mis nesaf ar gyfer y rhai mwyaf anghenus.”
Ac, wrth ymateb i adborth uniongyrchol gan y sector, byddwn yn cyflymu ein darpariaeth o arbenigedd a chymorth digidol ar gyfer treftadaeth, gan gynyddu ein buddsoddiad i ddarparu gwybodaeth a chymorth technegol mewn meysydd fel codi arian ar-lein, defnyddio'r cyfryngau cymdeithasol, seilwaith technoleg a defnyddio dyfeisiau. Rydym wedi ymrwymo i gefnogi sefydliadau treftadaeth i ddatblygu sgiliau digidol a thechnegol newydd a fydd yn helpu i lywio drwy'r cyfnod anodd yma.
Credwn fod yn rhaid i ni flaenoriaethu'r cyllid brys yma tuag at ddiogelu'r buddsoddiadau rydym eisoes wedi'u gwneud mewn treftadaeth; i helpu lle nad oes llawer o fynediad, os o gwbl, at ffynonellau eraill o gymorth; lle mae'r dreftadaeth fwyaf mewn perygl; a lle mae sefydliad mewn perygl o fethu oherwydd yr argyfwng. Pan fyddwn yn dod o'r argyfwng yma, rydym am i'n treftadaeth werthfawr fod yn hygyrch unwaith eto i bob cymuned ledled y DU.
Yn ystod yr ychydig fisoedd nesaf felly, bydd ein holl gymorth yng Nghronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol yn canolbwyntio ar gefnogi sefydliadau treftadaeth drwy'r argyfwng yma. Fel rhan o'r ymagwedd yma ac i greu'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth, rydym wedi penderfynu oedi cyn dyfarnu grantiau newydd drwy Grantiau Treftdaeth y Loteri Genedlaethol am y chwe mis nesaf. Rydym hefyd yn gohirio ein Grantiau Treftdaeth Gorwelion tan 2021/22.
Byddwn yn cyhoeddi rhagor o fanylion am feini prawf y Gronfa Argyfwng Treftadaeth dros y dyddiau nesaf, a chadwch olwg ar ein gwefan am y newyddion diweddaraf.
Gweithio gyda’n gilydd
Rydym hefyd yn gweithio gyda phartneriaid treftadaeth ledled y DU, gan ymuno â nhw fel y gallwn eich cefnogi yn y ffordd orau bosibl. Byddwn yn parhau i rannu unrhyw fanylion pellach a newidiadau gyda chi.
"Ar draws ein holl dimau lleol, rydym am weithio gyda chi i sicrhau ein bod yn dychwelyd ein treftadaeth yn ôl i'n cymunedau yn y cyflwr gorau posibl inni i gyd ei mwynhau ar ôl i'r argyfwng yma ddod i ben."
Ar draws ein holl dimau lleol, rydym am weithio gyda chi i sicrhau ein bod yn dychwelyd ein treftadaeth yn ôl i'n cymunedau yn y cyflwr gorau posibl inni i gyd ei mwynhau ar ôl i'r argyfwng yma ddod i ben.
Bydd yn siwrnai anodd. Rydym yn cydnabod na fyddwn yn gallu helpu pawb ym mhob ffordd, ond rydym yn gweithio mor galed ag y gallwn i helpu cymaint ag y gallwn. Daliwch ati i siarad gyda ni – rydyn ni’n gwrando.
Cadwch yn saff.
Eilish
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Lansio Cronfa Argyfwng Treftadaeth i helpu'r sector

Bydd y Gronfa ledled y DU yn rhoi sylw i bwysau uniongyrchol dros y tri i chwe mis nesaf ar gyfer y sefydliadau hynny sydd â'r angen mwyaf. Mae'n agored i geisiadau tan 30 Mehefin.
Byddwn yn parhau i gefnogi mwy na 2,500 o brosiectau yr ydym eisoes wedi ymrwymo iddynt – sy’n fuddsoddiad o fwy na £1biliwn.
Dywedodd Eilish McGuinness, Cyfarwyddwr Gweithredol, Cyflenwi Busnes, Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol: "Rydym yn gwybod bod amgylchiadau yn heriol iawn i'n cymuned dreftadaeth ar hyn o bryd ac rydym am wneud popeth o fewn ein gallu i'w cefnogi. Rydym yn gobeithio y bydd y Gronfa Argyfwng newydd hon a'n buddsoddiad mewn gallu digidol yn achubiaeth i'r sefydliadau yr effeithir arnynt.
"Mae gan dreftadaeth ran hanfodol i'w chwarae wrth wneud cymunedau'n llefydd gwell i fyw ynddynt, gan greu ffyniant economaidd a chefnogi iechyd a llesiant. Mae pob un o'r rhain yn mynd i fod yn hanfodol bwysig wrth i ni ddod o'r argyfwng presennol yma."
Cronfa Argyfwng Treftadaeth
Bydd y Gronfa gwerth £50m ar gael ar gyfer grantiau rhwng £3,000 a £50,000.
Mae ar gael i sefydliadau ar draws yr ystod eang o dreftadaeth, gan gynnwys safleoedd hanesyddol, treftadaeth ddiwydiannol a morwrol, amgueddfeydd, llyfrgelloedd ac archifdai, parciau a gerddi, tirweddau a natur.
Gall sefydliadau sydd wedi cael arian yn y gorffennol ac sydd naill ai'n derbyn grant ar hyn o bryd, neu sy'n dal i fod o dan gontract yn dilyn grantiau blaenorol, wneud cais.
Rhoddir blaenoriaeth lle gwelir:
- ychydig neu ddim mynediad at ffynonellau eraill o gymorth
- lle mae'r dreftadaeth yn y perygl mwyaf
- os yw sefydliad mewn perygl o argyfwng ariannol difrifol o ganlyniad i COVID-19
Canllawiau:
Erbyn hyn, rydym wedi cyhoeddi canllawiau ar wneud cais am y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Mae’n rhaid i ymgeiswyr fod yn:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, ac
- yn berchennog, rheolwr neu’n gynrychiolydd ar dreftadaeth, neu'n gallu dangos eich bod wedi cyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Y broses ymgeisio:
Mae ymgeisio am Grant Argyfwng Treftadaeth yn wahanol i'r ffordd arferol o wneud cais am grant.
Rhaid llenwi'r ffurflen mewn un cynnig, gan na ellir ei chadw a’i harbed. Mae'n bwysig eich bod yn paratoi deunydd eich cais cyn i chi ddechrau.
Cyn i chi wneud cais, mae’n rhaid i chi:
- ddod o hyd i'ch rhif cyfeirnod grant blaenorol.
- ddod o hyd i wybodaeth ariannol presennol eich sefydliad.
- Darllen canllawiau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
- Paratoi eich atebion i'r cwestiynau ar y ffurflen gais.
- Baratoi unrhyw ddogfennau ategol.
- Cwblhewch a chyflwynwch y ffurflen gais.
Ar ôl i chi wneud cais:
- Byddwn yn anfon e-bost atoch i roi gwybod i chi bod eich cais wedi'i gyflwyno.
- Fel rhan o'r e-bost yma, byddwn yn anfon cyfarwyddiadau atoch ar sut i lanlwytho eich dogfennau ategol.
- Cyflwyno unrhyw ddogfennau ategol drwy ymateb i'r e-bost. Rydym yn argymell eich bod yn gwneud hyn cyn gynted ag y byddwch yn derbyn cyfarwyddiadau, i'n helpu i brosesu eich cais.
- Byddwn yn gwirio bod manylion eich cais yn gywir.
- Byddwn yn ystyried eich cais ac yn rhoi penderfyniad i chi o fewn pythefnos i bedair wythnos.
Llu o gymorth ychwanegol
Gwyddom fod y mwyafrif o sefydliadau treftadaeth yn wynebu gorfod cau dros dro, fydd yn cael effaith ddifrifol ar eu refeniw a phrinder staff. Mae llawer yn wynebu bygythiadau i'w dyfodol hirdymor. Mae canran fechan yn ofni na fyddant yn gallu para i'r haf.
Dyma pam ein bod yn cymryd camau yn y tymor byr, canolig a thymor hir i gefnogi'r heriau sy'n eich wynebu a'r gallu i wrthsefyll ac adfer yn y tymor hwy.
Yn ogystal â'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth, byddwn hefyd yn cefnogi'r sector yn y ffyrdd canlynol:
- cyflymu'r broses o ddarparu ein menter sgiliau digidol gwerth £1.2miliwn ar gyfer treftadaeth i helpu'r sector drwy'r argyfwng a thu hwnt
- drwy barhau i gefnogi'r 2,5000 o brosiectau rydym eisoes wedi ymrwymo i ariannu
- drwy fod mor hyblyg â phosibl i'n grantïon presennol
- darparu cyngor a chymorth pwrpasol
- Ymrwymiad o £2miliwn i'n rhwydwaith o ymgynghorwyr ROSS yn y flwyddyn ariannol newydd. Byddwn yn cyfeirio'r cymorth hwnnw at sefydliadau sydd mewn angen. Wrth wneud hynny rydym hefyd yn helpu rhai cannoedd o bobl llawrydd a phobl hunan-gyflogedig.
- gweithio'n agos gyda'r Llywodraeth, arianwyr eraill a sefydliadau treftadaeth i ddwyn ynghyd y gefnogaeth i'r sector
- yn y tymor hwy, rydym wedi buddsoddi £4miliwn mewn dwy raglen datblygu menter ledled y DU ar gyfer arweinwyr treftadaeth, a rhaglenni cymorth busnes ym mhob un o'r pedair gwlad. Bydd rhagor o wybodaeth am hyn cyn bo hir.
Oedi grantiau newydd
Er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng, rydym wedi gwneud y penderfyniad i atal pob cais am grant newydd ar unwaith.
Bydd y Gronfa Argyfwng Treftadaeth yn cynnwys arian a ddargyfeirir o grantiau newydd.
Grantiau Treftdaeth Gorwelion
Bydd penderfyniadau ar ariannu'r Grantiau Treftdaeth Gorwelion yn cael eu gohirio o fis Mawrth 2020 i'r flwyddyn ariannol 2021-2022.
Ni fyddwn yn agor rownd arall o gyllid ar gyfer Grantiau Treftdaeth Gorwelion.
Ein hymateb
Roedd ein hymateb yn seiliedig ar ymgynghori ar draws y sector, gan gynnwys mwy na 1,250 o ymatebwyr i'n harolwg.
- Dywedodd 82% o'r ymatebwyr fod risg uchel neu gymedrol i hyfywedd hirdymor eu sefydliad
- Ni all 46% o sefydliadau oroesi am ddim mwy na chwe mis
- Roedd 75% o ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd i brosiectau/grantiau presennol
- Gofynnodd 53% am gyllid brys
Y camau nesaf
Dim ond y camau cyntaf yw hyn yn ein hymateb i achos y coronafeirws (COVID-19). Bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhyddhau dros amser.
Diolch i bawb a ymatebodd i'n harolwg ac i bawb sydd wedi bod mewn cysylltiad. Byddwn yn parhau i wrando arnoch, ac yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am y datblygiadau.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Sut mae coronafeirws yn effeithio ar y sector treftadaeth

Mae'r argyfwng coronafeirws eisoes wedi cael effaith seismig ar ein bywydau.
Yn gyntaf oll i'r bobl y mae eu hiechyd – ac iechyd eu teuluoedd, ffrindiau a chydweithwyr – wedi cael eu heffeithio. Ac i unrhyw un sydd wedi teimlo pryder neu ofn neu anesmwythder cyffredinol am ein byd sy’n cau oherwydd cyngor y llywodraeth i aros gartref.
Daw’r ail effaith yn sgil ein sector ni fel rhan o'r economi ehangach – yn gryno, sut y gallwn oroesi'r argyfwng yma, a sicrhau bod ein hasedau a'n sefydliadau treftadaeth yn gallu ffynnu yn y dyfodol?
Yfory (dydd Mercher 1 Ebrill) byddwn yn rhyddhau manylion ein Cronfa Argyfwng Treftadaeth. Roedd yn ganlyniad i waith cyflym y tu ôl i'r llenni – a dau arolwg sydd wedi ein helpu i ddarganfod mwy am sut mae ymgeiswyr, grantïon a phobl ar draws y sector yn teimlo.
Hoffwn ddiolch yn fawr iawn i bawb a ymatebodd i'r arolygon a rhoi o'ch amser i ddweud wrthym am yr effaith ar eich sefydliad. Cawsom ymateb ysgubol ac mae eich adborth wedi chwarae rhan bwysig iawn yn nyluniad y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Ein Arolwg o Sefydliadau Treftadaeth
Dechreuwyd casglu tystiolaeth anecdotaidd o'r effaith ar rai o'r sefydliadau rydym yn eu cefnogi wrth i'r mesurau ymbellhau cymdeithasol cychwynnol gael eu cyhoeddi. Ond daeth yn amlwg yn gyflym fod angen i ni glywed gan fwy o'n ffrindiau a'n cydweithwyr yn y sector. Un o'n hymatebion cyntaf i'r argyfwng felly oedd cychwyn ymchwil gyda grantïon a sefydliadau treftadaeth i ddeall yn iawn yr effaith yr oedd y feirws a'r mesurau cysylltiedig yn ei chael.
Agorodd yr arolwg ddydd Gwener 20 Mawrth a daeth i ben am 5pm ddydd Gwener 27 Mawrth. Ar 24 Mawrth, cyhoeddodd y Prif Weinidog Boris Johnson ei fod yn rhoi cyfyngiadau symud llym iawn ar boblogaeth y DU.
Anfonom yr arolwg at 1,424 o grantïon oedd wedi derbyn grant o dros £250,000 o fewn y 10 mlynedd diwethaf. Gwnaethom hefyd gyhoeddi'r ddolen ar ein gwefan a'i rhannu ar gyfryngau cymdeithasol.
Cawsom 1,253 o atebion, ac o'r rheini dychwelodd 479 drwy e-bost. Daeth yr atebion o bob rhan o'r DU, traws-sector a maint y sefydliad. Diolch i bawb a gymerodd ran.
Cynhaliwyd yr ymchwil yn ystod cyfnod o newid cyflym a chawsom ymatebion drwy gydol yr wythnos. Mae hynny'n golygu bod y cyfyngiadau sydd yn eu lle a'r cymorth sydd ar gael wedi amrywio o bosibl i wahanol ymatebwyr. Mae hyn yn rhywbeth i'w gadw mewn cof wrth i chi ddarllen y canfyddiadau, ond credwn fod yr ymatebion yn dal i roi cipolwg amhrisiadwy.
Y canfyddiadau allweddol:
Mae effaith epidemig coronafeirws yn effeithio ar y DU gyfan. Gwelsom y cafodd 98% o sefydliadau eu heffeithio o fewn y tair wythnos gyntaf a disgwyliai'r 2% oedd yn weddill gael rhywfaint o effaith yn y dyfodol. Nid oedd gwahaniaethau arwyddocaol ar draws y wlad, nac ar draws y sector.
Bydd yr effaith ariannol yn uchel:
- Dywedodd 91% o'r ymatebwyr eu bod wedi gorfod canslo digwyddiadau
- Mae 69% yn cael eu heffeithio gan golli refeniw
- Nododd 82% o sefydliadau risg uchel neu gymedrol i'w hyfywedd hirdymor. Mae'r ffigur hwnnw'n codi i 90% ymysg sefydliadau elusennol, trydydd sector neu breifat.
Roedd yr effaith ar sefydliadau yn ein sector hefyd yn glir o'r ymatebion i'r arolwg:
- Roedd 71% yn disgwyl y byddai'n rhaid iddynt gau i'r cyhoedd
- Mae 55% yn cael eu heffeithio gan ddiffyg gwirfoddolwyr sydd ar gael
- Mae 49% yn cael eu heffeithio gan absenoldeb staff
- Mae 49% yn gweld gostyngiad yn nifer yr ymwelwyr
Bydd yr hanner blwyddyn nesaf yn allweddol i barhad llawer o'n sefydliadau treftadaeth. Os yw'r sefyllfa bresennol yn parhau, dywedodd 37% o'r sefydliadau a ymatebodd wrthym na allant oroesi am ddim mwy na chwe mis, gydag 11% yn dweud na allant barhau am ddim mwy na dau fis.
Dywedodd tua thraean o fudiadau elusennol/trydydd sector a thua thraean o grwpiau cymunedol a gwirfoddol na allent fodoli y tu hwnt i fis Gorffennaf.
Beth ddylen ni fod yn ei wneud?
Nid oedd llawer o'n hymatebwyr yn siŵr a oeddent yn gymwys i wneud cais am gymorth ehangach gan y llywodraeth, sy'n adlewyrchu'r ffaith mai megis dechrau y mae llawer o bolisïau, neu, yn wir, eu bod wedi’u cyhoeddi yn ystod y cyfnod yr oedd yr arolwg yn fyw.
Roedd y rhan fwyaf o'r ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd ar gyfer prosiectau/grantiau presennol, roedd 58% eisiau cyllid adnewyddu oherwydd colli refeniw, ac roedd 52% am gael arian brys.
Mae'r adborth yma wedi bod yn hollbwysig yn ystod y dyddiau diwethaf wrth i'r Gronfa Dreftadaeth wneud penderfyniadau ynghylch y ffordd orau o ymateb.
Arolwg o gyrff bywyd gwyllt a chefn gwlad
Gwnaethom hefyd gomisiynu arolwg cyfochrog drwy Wildlife and Countryside Links, a gynhaliwyd rhwng 20 a 24 Mawrth, felly mae'r canlyniadau'n ymwneud â'r cyfnod cyn y cyhoeddiad 'aros gartref' gorfodol gan y Prif Weinidog. Anfonwyd yr arolwg at fwy na 100 o aelodau ledled y DU a daeth 60 o ymatebion yn ôl.
Roedd effaith yr argyfwng yr un fath ag yr oedd yn ein harolwg cyntaf – gyda 98% o'r sefydliadau yn cael eu heffeithio, a 2% yn disgwyl cael eu heffeithio.
Unwaith eto, disgwylir i'r effaith ariannol a threfniadol fod yn sylweddol:
- Mae 61% yn cael eu heffeithio gan golli refeniw
- Mae 56% yn cael eu heffeithio gan absenoldeb staff
- Mae 58% yn cael eu heffeithio gan ddiffyg gwirfoddolwyr sydd ar gael
Ein camau nesaf
Rydym wedi defnyddio'r ymatebion hyn i'n helpu i gyfeirio ein camau nesaf, y byddwn yn eu cyhoeddi yfory. Mae ein staff arbenigol yn gweithio gyda'i gilydd i helpu'r sector gymaint ag y gallwn, ac rydym yn siŵr eich bod chithau hefyd. Mae croeso i chi gysylltu ag unrhyw bryderon.
Mae'r argyfwng yn dangos, er bod y sector treftadaeth yn ddygn ac yn cael ei redeg gan bobl angerddol a galluog – ei fod hefyd yn rhan o ecosystem bregus. Dangosodd yr ymchwil bod sefydliadau bach a mawr yn wynebu her sylweddol o'u blaenau.
Nid i'n sector ni'n unig y mae'r bygythiad, ond i'r dreftadaeth fendigedig yr ydym yn gofalu amdani ar gyfer y genhedlaeth nesaf.
Rydym felly wedi defnyddio canfyddiadau'r ymchwil i deilwra ein cyllid argyfwng i'r sefydliadau sydd yn y perygl mwyaf.
Byddwn yn awr hefyd yn dadansoddi canfyddiadau manwl yr arolwg gydag adrannau'r llywodraeth a'n partneriaid yn y sector er mwyn asesu'r opsiynau ar gyfer ymateb ar y cyd ehangach. Yn olaf, dangosodd yr arolwg fod angen i ni helpu i sicrhau bod sefydliadau treftadaeth yn gallu gwneud defnydd llawn o fentrau sylweddol y Trysorlys a Chyllid a Thollau ei Mawrhydi a gyhoeddwyd eisoes.
Diolch eto am gymryd yr amser i ymateb i'n galwad am dystiolaeth.
Arwydd o obaith yw bod sefydliadau treftadaeth a'u staff, gwirfoddolwyr a chefnogwyr yn rhannu casgliadau a syniadau ar-lein o'u cartrefi.
Efallai ar ôl i'r cyfyngiadau ddod i ben, cawn gyfle i ddathlu a mwynhau unwaith eto popeth yr ydym wedi'i golli yn ystod y misoedd diwethaf.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Economic insight into the impact of COVID-19
Since 1994, The National Lottery has raised more than £40billion for good causes in the areas of heritage, arts, sport, and community. In practice this means The National Lottery Heritage Fund is the largest dedicated grant funder of the UK’s heritage. Since 1994, £8bn has funded more than 44,000 projects across the UK. We support the full breadth of heritage, from historic sites and areas, industrial and maritime, museums, libraries and archives and parks and gardens, landscapes and nature.
Heritage-based tourism is worth £20.2bn to the UK economy per annum. Overseas visitors to UK cultural, historic and natural heritage attractions spend more than double per visit (an average of £560) compared with their domestic overnight counterparts (an average of £210 per trip) (our research, 2016).
On 20 March we emailed a short questionnaire to understand the impact of the COVID-19 crisis on the organisations we support who have received a grant of £250,000 or more in the last 10 years. This survey was also issued externally to the sector through our communication activity. The survey closed on 27 March and we received 1,253 responses.
We also commissioned a parallel survey via Wildlife and Countryside Link and their sister LINKS across the UK. The survey was sent to their 100+ members and generated 60 responses.
Atodiad | Maint |
---|---|
Economic Impact of Coronovirus March 2020 | 304.21 KB |
eNGO Coronavirus Impact Survey Report
The aim of the survey was to help DEFRA, the statutory agencies, devolved administrations, and grant funders, like the National Lottery Heritage Fund, to assess the effect that the coronavirus is currently having, and is expected to have, on the funding and operations of environment organisations across the UK. We also gathered input from the environment sector on the support and funding that would be most valuable from Defra and grant providers at this critical time.
Key findings
Our finding are clear. The outbreak poses a threat to:
- frontline functions: conservation, access and animal welfare;
- scientific and policy work; and
- the short-term and long-term viability of a significant proportion of the environment sector.
Several of the organisations surveyed said they were already at a particularly vulnerable time financially before the coronavirus pandemic, due to extra costs from dealing with recent storm and flooding crises. Many organisations with visitor attraction sites are highly reliant on the income they generate, and they see their reserves being quickly consumed with no revenue coming in from these venues.
In the short-term, significant redundancies may need to be made, unless adequate support is provided quickly. There is a high level of concern among environmental and conservation charities about whether and how the government-funded 80% staff furlough scheme, and other support offered to businesses, will apply to charities.
There is a clear need for emergency and replacement funding, and flexibility on grant deadlines and targets, from environmental.
Lansio Cronfa Argyfwng Treftadaeth i helpu'r sector

Bydd y Gronfa ledled y DU yn rhoi sylw i bwysau uniongyrchol dros y tri i chwe mis nesaf ar gyfer y sefydliadau hynny sydd â'r angen mwyaf. Mae'n agored i geisiadau tan 30 Mehefin.
Byddwn yn parhau i gefnogi mwy na 2,500 o brosiectau yr ydym eisoes wedi ymrwymo iddynt – sy’n fuddsoddiad o fwy na £1biliwn.
Dywedodd Eilish McGuinness, Cyfarwyddwr Gweithredol, Cyflenwi Busnes, Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol: "Rydym yn gwybod bod amgylchiadau yn heriol iawn i'n cymuned dreftadaeth ar hyn o bryd ac rydym am wneud popeth o fewn ein gallu i'w cefnogi. Rydym yn gobeithio y bydd y Gronfa Argyfwng newydd hon a'n buddsoddiad mewn gallu digidol yn achubiaeth i'r sefydliadau yr effeithir arnynt.
"Mae gan dreftadaeth ran hanfodol i'w chwarae wrth wneud cymunedau'n llefydd gwell i fyw ynddynt, gan greu ffyniant economaidd a chefnogi iechyd a llesiant. Mae pob un o'r rhain yn mynd i fod yn hanfodol bwysig wrth i ni ddod o'r argyfwng presennol yma."
Cronfa Argyfwng Treftadaeth
Bydd y Gronfa gwerth £50m ar gael ar gyfer grantiau rhwng £3,000 a £50,000.
Mae ar gael i sefydliadau ar draws yr ystod eang o dreftadaeth, gan gynnwys safleoedd hanesyddol, treftadaeth ddiwydiannol a morwrol, amgueddfeydd, llyfrgelloedd ac archifdai, parciau a gerddi, tirweddau a natur.
Gall sefydliadau sydd wedi cael arian yn y gorffennol ac sydd naill ai'n derbyn grant ar hyn o bryd, neu sy'n dal i fod o dan gontract yn dilyn grantiau blaenorol, wneud cais.
Rhoddir blaenoriaeth lle gwelir:
- ychydig neu ddim mynediad at ffynonellau eraill o gymorth
- lle mae'r dreftadaeth yn y perygl mwyaf
- os yw sefydliad mewn perygl o argyfwng ariannol difrifol o ganlyniad i COVID-19
Canllawiau:
Erbyn hyn, rydym wedi cyhoeddi canllawiau ar wneud cais am y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Mae’n rhaid i ymgeiswyr fod yn:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, ac
- yn berchennog, rheolwr neu’n gynrychiolydd ar dreftadaeth, neu'n gallu dangos eich bod wedi cyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Y broses ymgeisio:
Mae ymgeisio am Grant Argyfwng Treftadaeth yn wahanol i'r ffordd arferol o wneud cais am grant.
Rhaid llenwi'r ffurflen mewn un cynnig, gan na ellir ei chadw a’i harbed. Mae'n bwysig eich bod yn paratoi deunydd eich cais cyn i chi ddechrau.
Cyn i chi wneud cais, mae’n rhaid i chi:
- ddod o hyd i'ch rhif cyfeirnod grant blaenorol.
- ddod o hyd i wybodaeth ariannol presennol eich sefydliad.
- Darllen canllawiau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
- Paratoi eich atebion i'r cwestiynau ar y ffurflen gais.
- Baratoi unrhyw ddogfennau ategol.
- Cwblhewch a chyflwynwch y ffurflen gais.
Ar ôl i chi wneud cais:
- Byddwn yn anfon e-bost atoch i roi gwybod i chi bod eich cais wedi'i gyflwyno.
- Fel rhan o'r e-bost yma, byddwn yn anfon cyfarwyddiadau atoch ar sut i lanlwytho eich dogfennau ategol.
- Cyflwyno unrhyw ddogfennau ategol drwy ymateb i'r e-bost. Rydym yn argymell eich bod yn gwneud hyn cyn gynted ag y byddwch yn derbyn cyfarwyddiadau, i'n helpu i brosesu eich cais.
- Byddwn yn gwirio bod manylion eich cais yn gywir.
- Byddwn yn ystyried eich cais ac yn rhoi penderfyniad i chi o fewn pythefnos i bedair wythnos.
Llu o gymorth ychwanegol
Gwyddom fod y mwyafrif o sefydliadau treftadaeth yn wynebu gorfod cau dros dro, fydd yn cael effaith ddifrifol ar eu refeniw a phrinder staff. Mae llawer yn wynebu bygythiadau i'w dyfodol hirdymor. Mae canran fechan yn ofni na fyddant yn gallu para i'r haf.
Dyma pam ein bod yn cymryd camau yn y tymor byr, canolig a thymor hir i gefnogi'r heriau sy'n eich wynebu a'r gallu i wrthsefyll ac adfer yn y tymor hwy.
Yn ogystal â'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth, byddwn hefyd yn cefnogi'r sector yn y ffyrdd canlynol:
- cyflymu'r broses o ddarparu ein menter sgiliau digidol gwerth £1.2miliwn ar gyfer treftadaeth i helpu'r sector drwy'r argyfwng a thu hwnt
- drwy barhau i gefnogi'r 2,5000 o brosiectau rydym eisoes wedi ymrwymo i ariannu
- drwy fod mor hyblyg â phosibl i'n grantïon presennol
- darparu cyngor a chymorth pwrpasol
- Ymrwymiad o £2miliwn i'n rhwydwaith o ymgynghorwyr ROSS yn y flwyddyn ariannol newydd. Byddwn yn cyfeirio'r cymorth hwnnw at sefydliadau sydd mewn angen. Wrth wneud hynny rydym hefyd yn helpu rhai cannoedd o bobl llawrydd a phobl hunan-gyflogedig.
- gweithio'n agos gyda'r Llywodraeth, arianwyr eraill a sefydliadau treftadaeth i ddwyn ynghyd y gefnogaeth i'r sector
- yn y tymor hwy, rydym wedi buddsoddi £4miliwn mewn dwy raglen datblygu menter ledled y DU ar gyfer arweinwyr treftadaeth, a rhaglenni cymorth busnes ym mhob un o'r pedair gwlad. Bydd rhagor o wybodaeth am hyn cyn bo hir.
Oedi grantiau newydd
Er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng, rydym wedi gwneud y penderfyniad i atal pob cais am grant newydd ar unwaith.
Bydd y Gronfa Argyfwng Treftadaeth yn cynnwys arian a ddargyfeirir o grantiau newydd.
Grantiau Treftdaeth Gorwelion
Bydd penderfyniadau ar ariannu'r Grantiau Treftdaeth Gorwelion yn cael eu gohirio o fis Mawrth 2020 i'r flwyddyn ariannol 2021-2022.
Ni fyddwn yn agor rownd arall o gyllid ar gyfer Grantiau Treftdaeth Gorwelion.
Ein hymateb
Roedd ein hymateb yn seiliedig ar ymgynghori ar draws y sector, gan gynnwys mwy na 1,250 o ymatebwyr i'n harolwg.
- Dywedodd 82% o'r ymatebwyr fod risg uchel neu gymedrol i hyfywedd hirdymor eu sefydliad
- Ni all 46% o sefydliadau oroesi am ddim mwy na chwe mis
- Roedd 75% o ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd i brosiectau/grantiau presennol
- Gofynnodd 53% am gyllid brys
Y camau nesaf
Dim ond y camau cyntaf yw hyn yn ein hymateb i achos y coronafeirws (COVID-19). Bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhyddhau dros amser.
Diolch i bawb a ymatebodd i'n harolwg ac i bawb sydd wedi bod mewn cysylltiad. Byddwn yn parhau i wrando arnoch, ac yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am y datblygiadau.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Ein cefnogaeth i'r sector treftadaeth mewn ymateb i argyfwng coronafeirws (COVID-19).

Diweddarwyd ddiwethaf: 15 Ebrill 2020, 4pm
Mae'r feirws COVID-19 yn amser pryderus i bob un ohonom ac yn cael effaith sylweddol ar y bobl a'r sefydliadau rydym yn gweithio gyda nhw. Rydym am sicrhau pawb y byddwn mor hyblyg a chefnogol ag y gallwn fod yn ystod y cyfnod heriol iawn yma.
Os ydych yn pryderu am effaith y coronafeirws (COVID 19)ar eich prosiect neu'ch sefydliad treftadaeth, mae croeso i chi gysylltu â'ch rheolwr buddsoddi/uwch-reolwr buddsoddi yn y lle cyntaf. Neu, os oes gennych ymholiad cyffredinol, cysylltwch â'n tîm gwasanaeth cwsmeriaid.
Edrychwch ar ein gwefan yn rheolaidd i gael y newyddion a'r diweddariadau diweddaraf.
Ein Cronfa Argyfwng Treftdaeth
Rydym yn darparu £50miliwn ar gyfer Cronfa Argyfwng Treftadaeth i gefnogi sector treftadaeth y DU fel ymateb ar unwaith i argyfwng coronafeirws (COVID-19).
Byddwn yn buddsoddi'r £50m lle mae ei angen fwyaf, drwy ddarparu cyllid tymor byr ar gyfer sefydliadau sy'n darparu prosiectau treftadaeth neu'n rhedeg prosiectau a ariannwyd yn flaenorol, a diogelu safleoedd treftadaeth yr ydym wedi buddsoddi ynddynt o'r blaen er mwyn sicrhau nad ydynt yn cael eu colli i'r cyhoedd.
Bydd y Gronfa Argyfwng Treftadaeth ar gael fel:
- Cronfa y gall sefydliadau ei defnyddio dros y tri-chwe mis nesaf fel cyllid tymor byr i sefydlogi gweithrediadau a rheoli risgiau nas rhagwelwyd. Bydd grantiau rhwng £3,000-£50,000 ar gael.
- Nifer dethol o fuddsoddiadau strategol allweddol lle nodir mai treftadaeth sy'n wynebu'r risg fwyaf. Gallai hyn gynnwys cynyddu grantiau i brosiectau a ariennir sydd ar y gweill ar hyn o bryd.
Yn ogystal, rydym hefyd yn cefnogi'r sector treftadaeth drwy:
- Galluogi sefydliadau sydd wedi cael arian grant ac sydd ar hyn o bryd yn cyflawni prosiectau i ohirio neu newid y ffordd y caiff y prosiectau eu cyflawni. Gall hyn gynnwys newidiadau i ddibenion cymeradwy, hyblygrwydd o ran costau o fewn prosiect, hawlio taliad grant yn gynnar, llacio rhai o amodau'r grant, a defnyddio arian wrth gefn mewn modd hyblyg.
- Darparu cyngor a chymorth pwrpasol drwy ein timau lleol ac mewn rhai achosion, drwy ein rhwydwaith arbenigol o fentoriaid.
- Cyflymu'r broses o ddarparu ein Menter Sgiliau Digidol ar gyfer Treftadaeth gwerth £1.2m i helpu'r sector drwy'r argyfwng a thu hwnt. Bydd hyn yn cynnwys cymorth i sefydliadau gynnal gweithgareddau a digwyddiadau, cyrraedd cynulleidfaoedd, ymgysylltu â gwirfoddolwyr, rhannu cynnwys a codi arian ar-lein.
- Ar gyfer y tymor hwy, er mwyn helpu i wella ar ôl yr argyfwng presennol, rydym wedi buddsoddi £4m mewn dwy raglen datblygu menter ar gyfer arweinwyr treftadaeth ledled y DU, a rhaglenni cymorth busnes ym mhob un o'r pedair gwlad. Bydd rhagor o wybodaeth ar gael maes o law.
Bydd penderfyniadau ar ddyfarniadau o dan y gronfa argyfwng treftadaeth yn cael eu gwneud cyn gynted â phosibl er mwyn cefnogi'r rheini yn y sector sydd â'r angen mwyaf.
Dewch i wybod mwy yn ein stori newyddion Cronfa Argyfwng Treftadaeth. Clywch gan ein Cyfarwyddwr Gweithredol Cyflenwi Busnes, Eilish McGuinness.
Cyhoeddi canllawiau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth
Mae ein canllawiau yn nodi meini prawf cymhwysedd a blaenoriaethu ar gyfer y Gronfa Argyfwng treftadaeth, yn ogystal ag enghreifftiau o'r hyn y gellir defnyddio'r cyllid ar ei gyfer. Y peth allweddol i'w wybod yw bod yn rhaid i ymgeiswyr fod:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, ac
- yn berchennog, rheolwr neu gynrychiolydd ar dreftadaeth, neu'n gallu dangos eich bod wedi cyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Darllenwch y canllawiau'n llawn. Clywch fwy gan ein Cyfarwyddwr Gweithredol Cyflenwi Busnes, Eilish McGuinness. Darllenwch ein cwestiynau cyffredin diweddaraf.
Cyn i chi wneud cais, mae'n bwysig eich bod yn ystyried pa gymorth sydd ei angen ar eich sefydliad yn ystod y misoedd nesaf. Bydd ceisiadau'n cael eu derbyn tan 30 Mehefin 2020.
Mae ceisiadau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth bellach ar agor
Mae gwneud cais am grant o'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth yn wahanol i'r ffordd arferol o wneud cais am grant.
Rhaid llenwi'r ffurflen gais mewn un tro, gan na ellir ei chadw. Mae'n bwysig eich bod yn paratoi deunydd eich cais cyn i chi ddechrau.
Cyn i chi wneud cais:
- Dewch o hyd i'ch rhif cyfeirnod grant blaenorol
- Casglwch gwybodaeth ariannol eich sefydliad
- Darllenwch y canllawiau
- Paratowch eich atebion i'r cwestiynau ar y ffurflen gais. Pwysig – a allwch sicrhau os gwelwch yn dda eich bod yn drafftio'ch cais o fewn 1,500 o eiriau gan y bydd hyn yn ein helpu i asesu eich cais mewn modd amserol.
- Paratowch unrhyw ddogfennau ategol
-
Cadwch gopi o'ch atebion parod a dogfennau ategol ar gyfer eich cofnodion eich hun.
Ar ôl i chi ymgeisio:
- Byddwn yn anfon e-bost atoch i roi gwybod i chi bod eich cais wedi'i gyflwyno
- Fel rhan o’r e-bost yma, byddwn yn anfon cyfarwyddiadau i chi i uwchlwytho eich dogfennau ategol fel rhan o'r e-bost yma
- Cyflwynwch unrhyw ddogfennau ategol drwy ymateb i'r e-bost. Rydym yn argymell eich bod yn gwneud hyn cyn gynted ag y byddwch yn derbyn cyfarwyddiadau, i'n helpu i brosesu eich cais
- Byddwn yn gwirio bod manylion eich cais yn gywir
- Byddwn yn ystyried eich cais ac yn rhoi penderfyniad i chi o fewn pythefnos i bedair wythnos.
Atal ceisiadau newydd
Er mwyn diwallu anghenion uniongyrchol y sefydliadau yr ydym yn eu cefnogi, rydym wedi gwneud rhai newidiadau fel y gallwn ganolbwyntio ein hymdrechion ar gefnogi'r sector treftadaeth.
- Rydym wedi atal pob grant newydd ar lefel Pwyllgor (£250,000-£5m) a grantiau dirprwyedig un cam (£3,000-£250,000) tan o leiaf Hydref 2020.
- Bydd sefydliadau sydd wedi'u dewis i wneud cais am ddyfarniadau Gwobrau Treftadaeth Gorwelion (grantiau dros £5m) yn cael mwy o amser ac yn cael eu gohirio tan y flwyddyn ariannol 2021/22. Ni fyddwn yn agor rownd arall o gyllid ar gyfer Gwobrau Treftadaeth Gorwelion.
Noder: Os ydym eisoes wedi ymrwymo cyllid i chi, byddwn yn parhau i weithio gyda chi a chynnig ein cefnogaeth. Mae hyn yn gymwys i fwy na 2,500 o brosiectau sy'n cael eu datblygu a'u cyflawni lle mae ein hymrwymiadau buddsoddi yn gyfanswm o dros £1biliwn. Rydym yn cydnabod y gall fod angen i chi newid cwmpas ac amserlen eich prosiect, a byddwn yn cynnig cyngor i helpu i wneud y penderfyniadau hynny. I'r rheini sy'n cael eu datblygu, rydym yn dal i ddisgwyl gwneud penderfyniadau ar grantiau darparu (er bod y rhain yn parhau'n gystadleuol, fel o'r blaen).
Os ydych eisoes yn darparu prosiect yr ydym yn ei ariannu, byddwn mor hyblyg ag y gallwn fod, gan lacio gofynion adrodd yn ôl lle y bo'n bosibl, gan ddod â thaliadau ymlaen os oes angen, a thrafod newidiadau o ran cwmpas neu gost gyda chi oherwydd effaith COVID-19.
Cefnogaeth arall ar gael
Dylech wirio'r rhai a allai fod yn berthnasol i chi a'ch sefydliad. Byddwn yn diweddaru'r rhestr hon gyda mwy o wybodaeth wrth iddi ddod ar gael.
- Canllawiau'r Llywodraeth ar gyfer cyflogeion, cyflogwyr a busnesau
- canllawiau pellach ar y Cynllun Cadw Swyddi
- canllawiau ar gymhwysedd Cyrff Cyhoeddus ar gyfer y Cynllun Cadw Swyddi
- canllawiau ar y Gronfa Grant Busnesau Bach (SBGF)/Cronfa Grant Adwerthu, Lletygarwch a Hamdden (RHLGF) (Lloegr yn unig)
- gwybodaeth am hawlio grant drwy gynllun Cymorth Incwm Hunan-gyflogaeth y Llywodraeth
- cyngor a chymorth i fusnesau gan Lywodraeth yr Alban
- cefnogaeth i'r sector diwylliannol a chreadigol gan Lywodraeth yr Alban
- crynodeb o'r gefnogaeth i sefydliadau Cymreig gan Busnes Cymru
- cymorth i fusnes a chyflogwyr yng Ngogledd Iwerddon o NIDirect
Yn ogystal, mae nifer o gyrff a sefydliadau ar draws y sectorau treftadaeth a gwirfoddol a chymunedol ehangach wedi rhoi ffynonellau arweiniad a gwybodaeth at ei gilydd:
- Historic England
- Cyngor Celfyddydau Lloegr
- Cynghrair Treftadaeth
- NCVO ar gyfer elusennau, mudiadau gwirfoddol a gwirfoddolwyr
- Cyngor Mudiadau Gwirfoddol yr Alban
- WCVA ar gyfer y sectorau gwirfoddol a'r trydydd sector yng Nghymru
- Cyfeiriadur Ariannu Treftadaeth
Eich ymateb i'n harolwg
Diolch i'r 1,200 o bobl – 79% ohonynt yn grantïon cyfredol neu flaenorol – a ymatebodd i'n galwad brys am dystiolaeth gan y sector treftadaeth.
Mae eich cyfraniad wedi bod yn amhrisiadwy o ran ein helpu i lunio manylion ein Cronfa Argyfwng Treftadaeth.
Roedd rhai o ganfyddiadau allweddol yr arolwg yn cynnwys:
- Mae effaith epidemig COVID-19 yn gyffredinol: effeithiwyd ar 98% o sefydliadau o fewn y tair wythnos gyntaf ac mae'r 2% sy'n weddill yn disgwyl rhywfaint o effaith yn y dyfodol.
- Mae'n ddisgwyliedig y bydd COVID-19 yn effeithio ar barhad y sefydliad: Mae 82% o sefydliadau yn nodi risg uchel neu gymedrol i hyfywedd hirdymor eu sefydliad.
- Mae cronfeydd ariannol wrth gefn yn gyfyngedig: mae’n bosibl na all 46% o sefydliadau oroesi am ddim mwy na 6 mis.
- Angen cymorth hyblyg: o ran cymorth gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol a'n partneriaid, gofynasoch am fwy o hyblygrwydd i brosiectau/grantiau sy'n bodoli eisoes (75%) a chyllid brys (53%).
Darllenwch fwy yn y blog gan Tom Walters, ein Pennaeth Ymchwil, Data a Mewnwelediad.
Lawrlwythwch ddadansoddiad llawn o'n harolwg, a'r arolwg cyfochrog a gomisiynwyd gennym ar y cyd ag Wildlife and Countryside Link
Rydym yn dal ar agor i fusnes
Rydym yn gwbl weithredol ac yn agored ar gyfer busnes, ond rydym yn cynnal llawer o'n busnes o ddydd i ddydd yn ein cartrefi. Rydym yn gwneud popeth o fewn ein gallu i sicrhau ein bod yn cynnal busnes fel arfer.
Gellir cysylltu â'n timau ardal a gwlad hefyd os byddwch angen unrhyw gyngor neu arweiniad pellach.
Cysylltu â ni
- Llundain a De Lloegr
- Canolbarth a Dwyrain Lloegr
- Gogledd Lloegr
- Gogledd Iwerddon
- Yr Alban
- Cymru
Rydym yn cefnogi'r hyn rydych yn teimlo sy'n ddyfarniadau angenrheidiol a/neu benderfyniadau priodol i gynnal iechyd a llesiant eich gweithwyr a'r bobl y byddwch yn ymwneud â nhw drwy eich gwaith. Rydym yn eich cynghori i ddilyn cyngor y GIG a'r Llywodraeth.
Cyngor y GIG a'r Llywodraeth
Rydym yn dilyn cyngor y Prif Swyddog Meddygol. Mae'r GIG wedi cyhoeddi gwybodaeth am y symptomau, hylendid hanfodol a pha gamau y dylai pobl eu cymryd i leihau'r feirws rhag lledu.
Mae’r sefyllfa yn newid o hyd, felly mae'n bwysig cadw golwg ar y diweddariadau pwysig hyn. Mae gwybodaeth gan y Llywodraeth yn cael ei diweddaru'n ddyddiol.
- Ar gyfer Gogledd Iwerddon: https://www.publichealth.hscni.net/
- Ar gyfer yr Alban: https://www.gov.scot/coronavirus-covid-19/
- Ar gyfer Cymru: https://llyw.cymru/coronafeirws
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Heritage Emergency Fund FAQs

Last updated: 18 June 2020
These FAQs are designed to help organisations understand the Heritage Emergency Fund. Applicants should also read the full application guidance.
The FAQs are divided into three sections:
- Heritage Emergency Fund
- Application process
- Existing grantees and our open programmes
Heritage Emergency Fund
Yes. You can contact your local team and they will be able to give you advice about whether or not your organisation should apply to the Heritage Emergency Fund. They will also be able to give you advice about the types of things we can support through the fund and which strand of funding might be most appropriate to help your organisation and heritage.
Yes, the Heritage Emergency Fund can cover some of the costs to help you begin to think about recovery. This could include trialling new ways of working to improve the stability of your organisation.
We also have a wider package of support for the heritage sector including our Digital Skills for Heritage initiative and business support training.
No. If you accrue costs between the submission of your application and our decision to award funding, we will cover that period.
We cannot fund any costs incurred from the time before you submit your application.
Yes. These are emergency grants and we will pay them as quickly as possible.
We expect you to use your unrestricted reserves as far as is reasonable to help your organisation through the current difficulties. By large unrestricted reserves we mean those organisations that have reserves to support at least six months of operations. The guidance for the Heritage Emergency Fund sets out who can apply and how we will prioritise applications. If you do apply, you should explain your approach to your use of unrestricted reserves in your application.
Places of worship can apply to the fund for emergency costs associated with the protection of their heritage. Please be sure to review all of the guidance before proceeding with an application. You should explore whether your needs can be supported through other emergency funds before submitting an application to us. If you are interested in accessing funds to support community coronavirus (COVID-19) response you should contact relevant community support funds.
Other sources of funding are available within the sector. Prospective applicants may want to explore the opportunities for support offered by Historic England and the National Churches Trust. For Church of England applicants, parishes should be in touch with their diocese to explore any support that might be available in advance of applying to the Heritage Emergency Fund. Those from other faiths and denominations should likewise contact their regional or national bodies first.
No. We expect organisations to make a single application to the Heritage Emergency Fund. The fund is to help organisations to stabilise operations, manage unforeseen risks and reopen/recover. You should only apply to us for essential costs but these can be made up of costs across several heritage sites/assets.
Yes, you can apply but organisations that completed their last National Lottery Heritage Fund project over 10 years ago will be a lower priority for support.
Please review the Heritage Emergency Fund guidance and contact your local team to discuss your options. We will be working collaboratively with partners across the sector to try to secure the best outcomes for people and heritage.
We are working on providing support and advice to help organisations improve their resilience and increase digital skills. Our Digital Skills for Heritage initiative is available to our existing grantees and the wider heritage sector, including non-grantees.
Other sources of funding available are listed on our website.
The Heritage Emergency Fund can be used to support essential IT equipment and connectivity costs to support homeworking and public facing activity.
For example, where the organisation does not own any IT equipment and/or staff members do not have access to broadband, the costs of laptops and data plans can be included in bids for support. Only essential costs should be submitted here, and any equipment costs should be as competitive as possible.
By ‘public facing’ we mean activities that enable the organisation to put information about itself online and interact with its community. For example, sending out email newsletters, updating a website or blog, posting information to social media sites or taking part in video conference calls.
Our Digital Skills for Heritage initiative supports organisations to develop their digital practice during the current crisis and beyond.
Yes. From 1 July the scheme becomes more flexible. The flexibility is available to employers currently using the scheme to furlough staff. Employees can return to work part time from furlough as part of this flexibility. Individual organisations can decide the hours and shift patterns their employees will work on their return, so that they can decide on the best approach for their organisations - and will be responsible for paying their wages while in work. The CJRS will continue to pay the a proportion of the costs for the furloughed part of their salary.
We can pay for the costs of part time staff returning to work from furlough, providing the employer can make the case that the staff are needed to meet the outcomes of our funding and will manage the heritage or recovery/reopening work.
We will allow current Heritage Emergency Fund grantees to reprofile their existing grants based on this updated advice. We advise current Heritage Emergency Fund grantees to contact their Investment Manager to discuss.
Application process
The software the form has been built with does not allow this for data and privacy reasons. We have deliberately kept the application form short and focused so it can all be completed in one go.
We recommend that you read the guidance carefully and prepare your answers in advance of starting to complete the form.
We will send you an email response when it has been received. Please remember to check all your inboxes, including your spam/junk inbox.
If you have not heard from us within three working days of submitting your application please contact us.
You cannot proceed with an application to the Heritage Emergency Fund without this number.
The reference number will have been used on all correspondence with your organisation about your previous grant(s) and this information will still be available via the application portal. You can log on to the application portal via any computer as long as you have your log in details.
You can also contact your local office and request your grant reference number.
We are not able to do this so it is important that you save a copy of the information you plan to submit in your application.
Please check your spam. If you have not heard from us within three days of submitting your application please contact us.
You can use a non-work email for this application form.
You will need to get this information or you cannot proceed with an application to the Heritage Emergency Fund. You need current financial information to be able to complete the application and supporting materials.
Once we have a complete application (form and supporting information) we will pass your application for assessment. We will make a decision on your application within two to four weeks.
A panel made up of members of our senior management team will meet every two weeks to make decisions.
This will include representatives from the four nations. We will ensure that projects across the UK that are in most need are able to access funding. We will monitor the spread of funding (eg by geography and sector) to ensure that all parts of the UK and all types of heritage are benefiting.
The Heritage Emergency Fund is designed to help with essential running and reopening costs for your organisation over the next four months. We are not accepting repeat applications to the Heritage Emergency Fund.
If your circumstances have changed or if you now need reopening/recovery costs which have arisen since your application, please contact your Investment Manager for advice.
No. If your application was not successful at the £3,000 - £50,000 strand then we do not recommend you apply to the £50,000 - £250,000 strand.
No. If our decision panel decides that you need support but are not in a position to award the level of grant requested, they will offer you the amount they are prepared to award. If your application was not successful then you should not make any further applications to the Heritage Emergency Fund.
No. There is no provision for appeal or reapplications.
We understand that you may be disappointed with a decision. You can make a complaint about how we have dealt with your application after it has been assessed by the decision panel but we will only be able to consider and investigate the complaint if:
- We did not follow the published procedures for assessing your application.
- You can show that we have misunderstood a significant part of your application.
- You can show that we did not take notice of relevant information.
A complaint must be made in writing by emailing enquire@heritagefund.org.uk within 10 working days of receiving your application decision. We aim to acknowledge your complaint within three working days.
Your complaint will be reviewed by a Complaints Panel, who are independent of the Heritage Emergency Fund Decision Panel. We aim to communicate a decision within 15 working days from when you submitted your complaint.
This is a single stage process and there is no right to review this response. If your complaint is upheld, your application will be re-submitted for assessment.
Contact our Customer Services Team on 020 7591 6044 or email enquire@heritagefund.org.uk.
Existing grantees and applicants
We are committed to supporting our existing grantees and will be discussing with you how the coronavirus (COVID-19) crisis affects your current project/s. We want to be as flexible as possible in supporting you through this.
We will try to be as flexible as possible with the terms of your grant/delivery of your project.
If you need to delay your project, you should speak to your Investment Manager or Senior Investment Manager in your local office.
We have paused our grants so we can focus on our emergency response and support heritage organisations most at risk.
We know this is very tough if you are preparing an application or awaiting a funding decision. We will publish more details about future grants in due course.
We will not be reopening the normal funding programmes until at least October 2020. We are keeping the situation under constant review as we gather insight into the changing needs of heritage and the heritage sector.
You should only restart your funded project if it is safe to do. You should continue to follow the government’s guidance on coronavirus (COVID-19). If you feel that it is safe to restart your funded project, you should contact your Investment Manager for further advice about your next steps.
We are continuing to support the thousands of projects we already have in delivery and development across the UK. We are helping projects review and understand their needs, discuss changes of scope or cost and, wherever possible, we are being flexible on payments, grant conditions and reporting requirements. All projects need to appraise their options before seeking additional funding.
We advise grantees to contact their Investment Manager as early as possible to discuss their situation and for further information about the range of support we can offer. We will consider requests to increase the amount of funding that we have awarded to a project following a review of the options available and will advise you of the process to follow.
Please note that we have limited funds and will not be able to support every request.
No. We are accepting requests at any time.
Yes
Please contact your Investment Manager if your project is experiencing difficulties as early as possible so we can discuss how we may help. As part of the options available to you, we would expect you to have a conversation with all of your funders to establish whether they can also provide increases to their grant awards.
No. We expect projects in development to complete without further increases to our initial grant award. You should discuss the options with your Investment Manager should you encounter problems delivering all of the approved purposes within your available budget.
We would strongly advise you to sign up to our newsletter and follow our social media channels:
All updated information will appear on our website.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Lansio Cronfa Argyfwng Treftadaeth i helpu'r sector

Bydd y Gronfa ledled y DU yn rhoi sylw i bwysau uniongyrchol dros y tri i chwe mis nesaf ar gyfer y sefydliadau hynny sydd â'r angen mwyaf. Mae'n agored i geisiadau tan 30 Mehefin.
Byddwn yn parhau i gefnogi mwy na 2,500 o brosiectau yr ydym eisoes wedi ymrwymo iddynt – sy’n fuddsoddiad o fwy na £1biliwn.
Dywedodd Eilish McGuinness, Cyfarwyddwr Gweithredol, Cyflenwi Busnes, Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol: "Rydym yn gwybod bod amgylchiadau yn heriol iawn i'n cymuned dreftadaeth ar hyn o bryd ac rydym am wneud popeth o fewn ein gallu i'w cefnogi. Rydym yn gobeithio y bydd y Gronfa Argyfwng newydd hon a'n buddsoddiad mewn gallu digidol yn achubiaeth i'r sefydliadau yr effeithir arnynt.
"Mae gan dreftadaeth ran hanfodol i'w chwarae wrth wneud cymunedau'n llefydd gwell i fyw ynddynt, gan greu ffyniant economaidd a chefnogi iechyd a llesiant. Mae pob un o'r rhain yn mynd i fod yn hanfodol bwysig wrth i ni ddod o'r argyfwng presennol yma."
Cronfa Argyfwng Treftadaeth
Bydd y Gronfa gwerth £50m ar gael ar gyfer grantiau rhwng £3,000 a £50,000.
Mae ar gael i sefydliadau ar draws yr ystod eang o dreftadaeth, gan gynnwys safleoedd hanesyddol, treftadaeth ddiwydiannol a morwrol, amgueddfeydd, llyfrgelloedd ac archifdai, parciau a gerddi, tirweddau a natur.
Gall sefydliadau sydd wedi cael arian yn y gorffennol ac sydd naill ai'n derbyn grant ar hyn o bryd, neu sy'n dal i fod o dan gontract yn dilyn grantiau blaenorol, wneud cais.
Rhoddir blaenoriaeth lle gwelir:
- ychydig neu ddim mynediad at ffynonellau eraill o gymorth
- lle mae'r dreftadaeth yn y perygl mwyaf
- os yw sefydliad mewn perygl o argyfwng ariannol difrifol o ganlyniad i COVID-19
Canllawiau:
Erbyn hyn, rydym wedi cyhoeddi canllawiau ar wneud cais am y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Mae’n rhaid i ymgeiswyr fod yn:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, ac
- yn berchennog, rheolwr neu’n gynrychiolydd ar dreftadaeth, neu'n gallu dangos eich bod wedi cyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Y broses ymgeisio:
Mae ymgeisio am Grant Argyfwng Treftadaeth yn wahanol i'r ffordd arferol o wneud cais am grant.
Rhaid llenwi'r ffurflen mewn un cynnig, gan na ellir ei chadw a’i harbed. Mae'n bwysig eich bod yn paratoi deunydd eich cais cyn i chi ddechrau.
Cyn i chi wneud cais, mae’n rhaid i chi:
- ddod o hyd i'ch rhif cyfeirnod grant blaenorol.
- ddod o hyd i wybodaeth ariannol presennol eich sefydliad.
- Darllen canllawiau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
- Paratoi eich atebion i'r cwestiynau ar y ffurflen gais.
- Baratoi unrhyw ddogfennau ategol.
- Cwblhewch a chyflwynwch y ffurflen gais.
Ar ôl i chi wneud cais:
- Byddwn yn anfon e-bost atoch i roi gwybod i chi bod eich cais wedi'i gyflwyno.
- Fel rhan o'r e-bost yma, byddwn yn anfon cyfarwyddiadau atoch ar sut i lanlwytho eich dogfennau ategol.
- Cyflwyno unrhyw ddogfennau ategol drwy ymateb i'r e-bost. Rydym yn argymell eich bod yn gwneud hyn cyn gynted ag y byddwch yn derbyn cyfarwyddiadau, i'n helpu i brosesu eich cais.
- Byddwn yn gwirio bod manylion eich cais yn gywir.
- Byddwn yn ystyried eich cais ac yn rhoi penderfyniad i chi o fewn pythefnos i bedair wythnos.
Llu o gymorth ychwanegol
Gwyddom fod y mwyafrif o sefydliadau treftadaeth yn wynebu gorfod cau dros dro, fydd yn cael effaith ddifrifol ar eu refeniw a phrinder staff. Mae llawer yn wynebu bygythiadau i'w dyfodol hirdymor. Mae canran fechan yn ofni na fyddant yn gallu para i'r haf.
Dyma pam ein bod yn cymryd camau yn y tymor byr, canolig a thymor hir i gefnogi'r heriau sy'n eich wynebu a'r gallu i wrthsefyll ac adfer yn y tymor hwy.
Yn ogystal â'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth, byddwn hefyd yn cefnogi'r sector yn y ffyrdd canlynol:
- cyflymu'r broses o ddarparu ein menter sgiliau digidol gwerth £1.2miliwn ar gyfer treftadaeth i helpu'r sector drwy'r argyfwng a thu hwnt
- drwy barhau i gefnogi'r 2,5000 o brosiectau rydym eisoes wedi ymrwymo i ariannu
- drwy fod mor hyblyg â phosibl i'n grantïon presennol
- darparu cyngor a chymorth pwrpasol
- Ymrwymiad o £2miliwn i'n rhwydwaith o ymgynghorwyr ROSS yn y flwyddyn ariannol newydd. Byddwn yn cyfeirio'r cymorth hwnnw at sefydliadau sydd mewn angen. Wrth wneud hynny rydym hefyd yn helpu rhai cannoedd o bobl llawrydd a phobl hunan-gyflogedig.
- gweithio'n agos gyda'r Llywodraeth, arianwyr eraill a sefydliadau treftadaeth i ddwyn ynghyd y gefnogaeth i'r sector
- yn y tymor hwy, rydym wedi buddsoddi £4miliwn mewn dwy raglen datblygu menter ledled y DU ar gyfer arweinwyr treftadaeth, a rhaglenni cymorth busnes ym mhob un o'r pedair gwlad. Bydd rhagor o wybodaeth am hyn cyn bo hir.
Oedi grantiau newydd
Er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng, rydym wedi gwneud y penderfyniad i atal pob cais am grant newydd ar unwaith.
Bydd y Gronfa Argyfwng Treftadaeth yn cynnwys arian a ddargyfeirir o grantiau newydd.
Grantiau Treftdaeth Gorwelion
Bydd penderfyniadau ar ariannu'r Grantiau Treftdaeth Gorwelion yn cael eu gohirio o fis Mawrth 2020 i'r flwyddyn ariannol 2021-2022.
Ni fyddwn yn agor rownd arall o gyllid ar gyfer Grantiau Treftdaeth Gorwelion.
Ein hymateb
Roedd ein hymateb yn seiliedig ar ymgynghori ar draws y sector, gan gynnwys mwy na 1,250 o ymatebwyr i'n harolwg.
- Dywedodd 82% o'r ymatebwyr fod risg uchel neu gymedrol i hyfywedd hirdymor eu sefydliad
- Ni all 46% o sefydliadau oroesi am ddim mwy na chwe mis
- Roedd 75% o ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd i brosiectau/grantiau presennol
- Gofynnodd 53% am gyllid brys
Y camau nesaf
Dim ond y camau cyntaf yw hyn yn ein hymateb i achos y coronafeirws (COVID-19). Bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhyddhau dros amser.
Diolch i bawb a ymatebodd i'n harolwg ac i bawb sydd wedi bod mewn cysylltiad. Byddwn yn parhau i wrando arnoch, ac yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am y datblygiadau.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Sut mae coronafeirws yn effeithio ar y sector treftadaeth

Mae'r argyfwng coronafeirws eisoes wedi cael effaith seismig ar ein bywydau.
Yn gyntaf oll i'r bobl y mae eu hiechyd – ac iechyd eu teuluoedd, ffrindiau a chydweithwyr – wedi cael eu heffeithio. Ac i unrhyw un sydd wedi teimlo pryder neu ofn neu anesmwythder cyffredinol am ein byd sy’n cau oherwydd cyngor y llywodraeth i aros gartref.
Daw’r ail effaith yn sgil ein sector ni fel rhan o'r economi ehangach – yn gryno, sut y gallwn oroesi'r argyfwng yma, a sicrhau bod ein hasedau a'n sefydliadau treftadaeth yn gallu ffynnu yn y dyfodol?
Yfory (dydd Mercher 1 Ebrill) byddwn yn rhyddhau manylion ein Cronfa Argyfwng Treftadaeth. Roedd yn ganlyniad i waith cyflym y tu ôl i'r llenni – a dau arolwg sydd wedi ein helpu i ddarganfod mwy am sut mae ymgeiswyr, grantïon a phobl ar draws y sector yn teimlo.
Hoffwn ddiolch yn fawr iawn i bawb a ymatebodd i'r arolygon a rhoi o'ch amser i ddweud wrthym am yr effaith ar eich sefydliad. Cawsom ymateb ysgubol ac mae eich adborth wedi chwarae rhan bwysig iawn yn nyluniad y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Ein Arolwg o Sefydliadau Treftadaeth
Dechreuwyd casglu tystiolaeth anecdotaidd o'r effaith ar rai o'r sefydliadau rydym yn eu cefnogi wrth i'r mesurau ymbellhau cymdeithasol cychwynnol gael eu cyhoeddi. Ond daeth yn amlwg yn gyflym fod angen i ni glywed gan fwy o'n ffrindiau a'n cydweithwyr yn y sector. Un o'n hymatebion cyntaf i'r argyfwng felly oedd cychwyn ymchwil gyda grantïon a sefydliadau treftadaeth i ddeall yn iawn yr effaith yr oedd y feirws a'r mesurau cysylltiedig yn ei chael.
Agorodd yr arolwg ddydd Gwener 20 Mawrth a daeth i ben am 5pm ddydd Gwener 27 Mawrth. Ar 24 Mawrth, cyhoeddodd y Prif Weinidog Boris Johnson ei fod yn rhoi cyfyngiadau symud llym iawn ar boblogaeth y DU.
Anfonom yr arolwg at 1,424 o grantïon oedd wedi derbyn grant o dros £250,000 o fewn y 10 mlynedd diwethaf. Gwnaethom hefyd gyhoeddi'r ddolen ar ein gwefan a'i rhannu ar gyfryngau cymdeithasol.
Cawsom 1,253 o atebion, ac o'r rheini dychwelodd 479 drwy e-bost. Daeth yr atebion o bob rhan o'r DU, traws-sector a maint y sefydliad. Diolch i bawb a gymerodd ran.
Cynhaliwyd yr ymchwil yn ystod cyfnod o newid cyflym a chawsom ymatebion drwy gydol yr wythnos. Mae hynny'n golygu bod y cyfyngiadau sydd yn eu lle a'r cymorth sydd ar gael wedi amrywio o bosibl i wahanol ymatebwyr. Mae hyn yn rhywbeth i'w gadw mewn cof wrth i chi ddarllen y canfyddiadau, ond credwn fod yr ymatebion yn dal i roi cipolwg amhrisiadwy.
Y canfyddiadau allweddol:
Mae effaith epidemig coronafeirws yn effeithio ar y DU gyfan. Gwelsom y cafodd 98% o sefydliadau eu heffeithio o fewn y tair wythnos gyntaf a disgwyliai'r 2% oedd yn weddill gael rhywfaint o effaith yn y dyfodol. Nid oedd gwahaniaethau arwyddocaol ar draws y wlad, nac ar draws y sector.
Bydd yr effaith ariannol yn uchel:
- Dywedodd 91% o'r ymatebwyr eu bod wedi gorfod canslo digwyddiadau
- Mae 69% yn cael eu heffeithio gan golli refeniw
- Nododd 82% o sefydliadau risg uchel neu gymedrol i'w hyfywedd hirdymor. Mae'r ffigur hwnnw'n codi i 90% ymysg sefydliadau elusennol, trydydd sector neu breifat.
Roedd yr effaith ar sefydliadau yn ein sector hefyd yn glir o'r ymatebion i'r arolwg:
- Roedd 71% yn disgwyl y byddai'n rhaid iddynt gau i'r cyhoedd
- Mae 55% yn cael eu heffeithio gan ddiffyg gwirfoddolwyr sydd ar gael
- Mae 49% yn cael eu heffeithio gan absenoldeb staff
- Mae 49% yn gweld gostyngiad yn nifer yr ymwelwyr
Bydd yr hanner blwyddyn nesaf yn allweddol i barhad llawer o'n sefydliadau treftadaeth. Os yw'r sefyllfa bresennol yn parhau, dywedodd 37% o'r sefydliadau a ymatebodd wrthym na allant oroesi am ddim mwy na chwe mis, gydag 11% yn dweud na allant barhau am ddim mwy na dau fis.
Dywedodd tua thraean o fudiadau elusennol/trydydd sector a thua thraean o grwpiau cymunedol a gwirfoddol na allent fodoli y tu hwnt i fis Gorffennaf.
Beth ddylen ni fod yn ei wneud?
Nid oedd llawer o'n hymatebwyr yn siŵr a oeddent yn gymwys i wneud cais am gymorth ehangach gan y llywodraeth, sy'n adlewyrchu'r ffaith mai megis dechrau y mae llawer o bolisïau, neu, yn wir, eu bod wedi’u cyhoeddi yn ystod y cyfnod yr oedd yr arolwg yn fyw.
Roedd y rhan fwyaf o'r ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd ar gyfer prosiectau/grantiau presennol, roedd 58% eisiau cyllid adnewyddu oherwydd colli refeniw, ac roedd 52% am gael arian brys.
Mae'r adborth yma wedi bod yn hollbwysig yn ystod y dyddiau diwethaf wrth i'r Gronfa Dreftadaeth wneud penderfyniadau ynghylch y ffordd orau o ymateb.
Arolwg o gyrff bywyd gwyllt a chefn gwlad
Gwnaethom hefyd gomisiynu arolwg cyfochrog drwy Wildlife and Countryside Links, a gynhaliwyd rhwng 20 a 24 Mawrth, felly mae'r canlyniadau'n ymwneud â'r cyfnod cyn y cyhoeddiad 'aros gartref' gorfodol gan y Prif Weinidog. Anfonwyd yr arolwg at fwy na 100 o aelodau ledled y DU a daeth 60 o ymatebion yn ôl.
Roedd effaith yr argyfwng yr un fath ag yr oedd yn ein harolwg cyntaf – gyda 98% o'r sefydliadau yn cael eu heffeithio, a 2% yn disgwyl cael eu heffeithio.
Unwaith eto, disgwylir i'r effaith ariannol a threfniadol fod yn sylweddol:
- Mae 61% yn cael eu heffeithio gan golli refeniw
- Mae 56% yn cael eu heffeithio gan absenoldeb staff
- Mae 58% yn cael eu heffeithio gan ddiffyg gwirfoddolwyr sydd ar gael
Ein camau nesaf
Rydym wedi defnyddio'r ymatebion hyn i'n helpu i gyfeirio ein camau nesaf, y byddwn yn eu cyhoeddi yfory. Mae ein staff arbenigol yn gweithio gyda'i gilydd i helpu'r sector gymaint ag y gallwn, ac rydym yn siŵr eich bod chithau hefyd. Mae croeso i chi gysylltu ag unrhyw bryderon.
Mae'r argyfwng yn dangos, er bod y sector treftadaeth yn ddygn ac yn cael ei redeg gan bobl angerddol a galluog – ei fod hefyd yn rhan o ecosystem bregus. Dangosodd yr ymchwil bod sefydliadau bach a mawr yn wynebu her sylweddol o'u blaenau.
Nid i'n sector ni'n unig y mae'r bygythiad, ond i'r dreftadaeth fendigedig yr ydym yn gofalu amdani ar gyfer y genhedlaeth nesaf.
Rydym felly wedi defnyddio canfyddiadau'r ymchwil i deilwra ein cyllid argyfwng i'r sefydliadau sydd yn y perygl mwyaf.
Byddwn yn awr hefyd yn dadansoddi canfyddiadau manwl yr arolwg gydag adrannau'r llywodraeth a'n partneriaid yn y sector er mwyn asesu'r opsiynau ar gyfer ymateb ar y cyd ehangach. Yn olaf, dangosodd yr arolwg fod angen i ni helpu i sicrhau bod sefydliadau treftadaeth yn gallu gwneud defnydd llawn o fentrau sylweddol y Trysorlys a Chyllid a Thollau ei Mawrhydi a gyhoeddwyd eisoes.
Diolch eto am gymryd yr amser i ymateb i'n galwad am dystiolaeth.
Arwydd o obaith yw bod sefydliadau treftadaeth a'u staff, gwirfoddolwyr a chefnogwyr yn rhannu casgliadau a syniadau ar-lein o'u cartrefi.
Efallai ar ôl i'r cyfyngiadau ddod i ben, cawn gyfle i ddathlu a mwynhau unwaith eto popeth yr ydym wedi'i golli yn ystod y misoedd diwethaf.
Efallai y bydd gennych chi ddiddordeb hefyd mewn ...
Economic insight into the impact of COVID-19
Since 1994, The National Lottery has raised more than £40billion for good causes in the areas of heritage, arts, sport, and community. In practice this means The National Lottery Heritage Fund is the largest dedicated grant funder of the UK’s heritage. Since 1994, £8bn has funded more than 44,000 projects across the UK. We support the full breadth of heritage, from historic sites and areas, industrial and maritime, museums, libraries and archives and parks and gardens, landscapes and nature.
Heritage-based tourism is worth £20.2bn to the UK economy per annum. Overseas visitors to UK cultural, historic and natural heritage attractions spend more than double per visit (an average of £560) compared with their domestic overnight counterparts (an average of £210 per trip) (our research, 2016).
On 20 March we emailed a short questionnaire to understand the impact of the COVID-19 crisis on the organisations we support who have received a grant of £250,000 or more in the last 10 years. This survey was also issued externally to the sector through our communication activity. The survey closed on 27 March and we received 1,253 responses.
We also commissioned a parallel survey via Wildlife and Countryside Link and their sister LINKS across the UK. The survey was sent to their 100+ members and generated 60 responses.
Atodiad | Maint |
---|---|
Economic Impact of Coronovirus March 2020 | 304.21 KB |
eNGO Coronavirus Impact Survey Report
The aim of the survey was to help DEFRA, the statutory agencies, devolved administrations, and grant funders, like the National Lottery Heritage Fund, to assess the effect that the coronavirus is currently having, and is expected to have, on the funding and operations of environment organisations across the UK. We also gathered input from the environment sector on the support and funding that would be most valuable from Defra and grant providers at this critical time.
Key findings
Our finding are clear. The outbreak poses a threat to:
- frontline functions: conservation, access and animal welfare;
- scientific and policy work; and
- the short-term and long-term viability of a significant proportion of the environment sector.
Several of the organisations surveyed said they were already at a particularly vulnerable time financially before the coronavirus pandemic, due to extra costs from dealing with recent storm and flooding crises. Many organisations with visitor attraction sites are highly reliant on the income they generate, and they see their reserves being quickly consumed with no revenue coming in from these venues.
In the short-term, significant redundancies may need to be made, unless adequate support is provided quickly. There is a high level of concern among environmental and conservation charities about whether and how the government-funded 80% staff furlough scheme, and other support offered to businesses, will apply to charities.
There is a clear need for emergency and replacement funding, and flexibility on grant deadlines and targets, from environmental.
Lansio Cronfa Argyfwng Treftadaeth i helpu'r sector

Bydd y Gronfa ledled y DU yn rhoi sylw i bwysau uniongyrchol dros y tri i chwe mis nesaf ar gyfer y sefydliadau hynny sydd â'r angen mwyaf. Mae'n agored i geisiadau tan 30 Mehefin.
Byddwn yn parhau i gefnogi mwy na 2,500 o brosiectau yr ydym eisoes wedi ymrwymo iddynt – sy’n fuddsoddiad o fwy na £1biliwn.
Dywedodd Eilish McGuinness, Cyfarwyddwr Gweithredol, Cyflenwi Busnes, Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol: "Rydym yn gwybod bod amgylchiadau yn heriol iawn i'n cymuned dreftadaeth ar hyn o bryd ac rydym am wneud popeth o fewn ein gallu i'w cefnogi. Rydym yn gobeithio y bydd y Gronfa Argyfwng newydd hon a'n buddsoddiad mewn gallu digidol yn achubiaeth i'r sefydliadau yr effeithir arnynt.
"Mae gan dreftadaeth ran hanfodol i'w chwarae wrth wneud cymunedau'n llefydd gwell i fyw ynddynt, gan greu ffyniant economaidd a chefnogi iechyd a llesiant. Mae pob un o'r rhain yn mynd i fod yn hanfodol bwysig wrth i ni ddod o'r argyfwng presennol yma."
Cronfa Argyfwng Treftadaeth
Bydd y Gronfa gwerth £50m ar gael ar gyfer grantiau rhwng £3,000 a £50,000.
Mae ar gael i sefydliadau ar draws yr ystod eang o dreftadaeth, gan gynnwys safleoedd hanesyddol, treftadaeth ddiwydiannol a morwrol, amgueddfeydd, llyfrgelloedd ac archifdai, parciau a gerddi, tirweddau a natur.
Gall sefydliadau sydd wedi cael arian yn y gorffennol ac sydd naill ai'n derbyn grant ar hyn o bryd, neu sy'n dal i fod o dan gontract yn dilyn grantiau blaenorol, wneud cais.
Rhoddir blaenoriaeth lle gwelir:
- ychydig neu ddim mynediad at ffynonellau eraill o gymorth
- lle mae'r dreftadaeth yn y perygl mwyaf
- os yw sefydliad mewn perygl o argyfwng ariannol difrifol o ganlyniad i COVID-19
Canllawiau:
Erbyn hyn, rydym wedi cyhoeddi canllawiau ar wneud cais am y Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
Mae’n rhaid i ymgeiswyr fod yn:
- sefydliad dielw, a
- derbynnydd presennol neu flaenorol o grant yn uniongyrchol gennym, ac
- yn berchennog, rheolwr neu’n gynrychiolydd ar dreftadaeth, neu'n gallu dangos eich bod wedi cyflawni gweithgarwch treftadaeth cyfranogol
Y broses ymgeisio:
Mae ymgeisio am Grant Argyfwng Treftadaeth yn wahanol i'r ffordd arferol o wneud cais am grant.
Rhaid llenwi'r ffurflen mewn un cynnig, gan na ellir ei chadw a’i harbed. Mae'n bwysig eich bod yn paratoi deunydd eich cais cyn i chi ddechrau.
Cyn i chi wneud cais, mae’n rhaid i chi:
- ddod o hyd i'ch rhif cyfeirnod grant blaenorol.
- ddod o hyd i wybodaeth ariannol presennol eich sefydliad.
- Darllen canllawiau'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth.
- Paratoi eich atebion i'r cwestiynau ar y ffurflen gais.
- Baratoi unrhyw ddogfennau ategol.
- Cwblhewch a chyflwynwch y ffurflen gais.
Ar ôl i chi wneud cais:
- Byddwn yn anfon e-bost atoch i roi gwybod i chi bod eich cais wedi'i gyflwyno.
- Fel rhan o'r e-bost yma, byddwn yn anfon cyfarwyddiadau atoch ar sut i lanlwytho eich dogfennau ategol.
- Cyflwyno unrhyw ddogfennau ategol drwy ymateb i'r e-bost. Rydym yn argymell eich bod yn gwneud hyn cyn gynted ag y byddwch yn derbyn cyfarwyddiadau, i'n helpu i brosesu eich cais.
- Byddwn yn gwirio bod manylion eich cais yn gywir.
- Byddwn yn ystyried eich cais ac yn rhoi penderfyniad i chi o fewn pythefnos i bedair wythnos.
Llu o gymorth ychwanegol
Gwyddom fod y mwyafrif o sefydliadau treftadaeth yn wynebu gorfod cau dros dro, fydd yn cael effaith ddifrifol ar eu refeniw a phrinder staff. Mae llawer yn wynebu bygythiadau i'w dyfodol hirdymor. Mae canran fechan yn ofni na fyddant yn gallu para i'r haf.
Dyma pam ein bod yn cymryd camau yn y tymor byr, canolig a thymor hir i gefnogi'r heriau sy'n eich wynebu a'r gallu i wrthsefyll ac adfer yn y tymor hwy.
Yn ogystal â'r Gronfa Argyfwng Treftadaeth, byddwn hefyd yn cefnogi'r sector yn y ffyrdd canlynol:
- cyflymu'r broses o ddarparu ein menter sgiliau digidol gwerth £1.2miliwn ar gyfer treftadaeth i helpu'r sector drwy'r argyfwng a thu hwnt
- drwy barhau i gefnogi'r 2,5000 o brosiectau rydym eisoes wedi ymrwymo i ariannu
- drwy fod mor hyblyg â phosibl i'n grantïon presennol
- darparu cyngor a chymorth pwrpasol
- Ymrwymiad o £2miliwn i'n rhwydwaith o ymgynghorwyr ROSS yn y flwyddyn ariannol newydd. Byddwn yn cyfeirio'r cymorth hwnnw at sefydliadau sydd mewn angen. Wrth wneud hynny rydym hefyd yn helpu rhai cannoedd o bobl llawrydd a phobl hunan-gyflogedig.
- gweithio'n agos gyda'r Llywodraeth, arianwyr eraill a sefydliadau treftadaeth i ddwyn ynghyd y gefnogaeth i'r sector
- yn y tymor hwy, rydym wedi buddsoddi £4miliwn mewn dwy raglen datblygu menter ledled y DU ar gyfer arweinwyr treftadaeth, a rhaglenni cymorth busnes ym mhob un o'r pedair gwlad. Bydd rhagor o wybodaeth am hyn cyn bo hir.
Oedi grantiau newydd
Er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng, rydym wedi gwneud y penderfyniad i atal pob cais am grant newydd ar unwaith.
Bydd y Gronfa Argyfwng Treftadaeth yn cynnwys arian a ddargyfeirir o grantiau newydd.
Grantiau Treftdaeth Gorwelion
Bydd penderfyniadau ar ariannu'r Grantiau Treftdaeth Gorwelion yn cael eu gohirio o fis Mawrth 2020 i'r flwyddyn ariannol 2021-2022.
Ni fyddwn yn agor rownd arall o gyllid ar gyfer Grantiau Treftdaeth Gorwelion.
Ein hymateb
Roedd ein hymateb yn seiliedig ar ymgynghori ar draws y sector, gan gynnwys mwy na 1,250 o ymatebwyr i'n harolwg.
- Dywedodd 82% o'r ymatebwyr fod risg uchel neu gymedrol i hyfywedd hirdymor eu sefydliad
- Ni all 46% o sefydliadau oroesi am ddim mwy na chwe mis
- Roedd 75% o ymatebwyr am gael mwy o hyblygrwydd i brosiectau/grantiau presennol
- Gofynnodd 53% am gyllid brys
Y camau nesaf
Dim ond y camau cyntaf yw hyn yn ein hymateb i achos y coronafeirws (COVID-19). Bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhyddhau dros amser.
Diolch i bawb a ymatebodd i'n harolwg ac i bawb sydd wedi bod mewn cysylltiad. Byddwn yn parhau i wrando arnoch, ac yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am y datblygiadau.