Cymru: penderfyniadau dirprwyedig Mehefin 2025

Grantiau Treftadaeth y Loteri Genedlaethol £10,000 i £250,000
Greenhill Gardens
Ymgeisydd: The Hill Church Swansea
Awdurdod Lleol: Abertawe
Disgrifiad o'r prosiect: Mae'r prosiect hwn a fydd yn para am flwyddyn (i ddechrau) eisiau ailddatblygu mynwent Eglwys Hill Street (rhestredig Gradd II) i greu gofod lles hygyrch sydd hefyd â'r nod o amlygu ac adrodd stori'r rhai sydd wedi'u claddu yno.
Penderfyniad: Dyfarnu Cynnydd yn y Grant o £28,660 i wneud cyfanswm grant o £239,863
Clywedog Valley Heritage Partnership
Ymgeisydd: Groundwork Gogledd Cymru
Awdurdod Lleol: Wrecsam
Disgrifiad o'r prosiect: Dyma gam datblygu'r prosiect hwn sy'n anelu at greu llwybr treftadaeth unedig ar hyd Llwybr Dyffryn Clywedog yn Wrecsam. Nod y prosiect, sydd i'w gyflwyno mewn partneriaeth, yw dod â sefydliadau amrywiol ynghyd i adfer nifer o asedau treftadaeth yn Nyffryn Clywedog. Mae'r rhain yn cynnwys enghreifftiau o dreftadaeth adeiledig a naturiol: Chwarel y Mwynglawdd, Mwyngloddiau Plwm a Pharc Gwledig y Mwynglawdd, Melin y Nant, Coedwig Plas Power, Gwaith Haearn y Bers, Melin y Brenin, ac Afon Clywedog.
Penderfyniad: Dyfarnu Cynnydd yn y Grant o £13,713 i wneud cyfanswm grant o £260,243
St Mary's Cathedral Renovation Project
Ymgeisydd: Ymddiriedolaeth Esgobaethol Wrecsam
Awdurdod Lleol: Powys
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect i wneud gwaith atgyweirio hanfodol i'r llawr a dileu asbestos o'r adeilad, newid y system wresogi hen ffasiwn i un carbon isel sy'n defnyddio ynni'n effeithlon, a chodi proffil yr eglwys gadeiriol fel canolbwynt o fewn dinas Wrecsam.
Penderfyniad: Gwrthod
Preserving Gower's Heritage: Embracing Bilingual Signage to Celebrate Welsh Language, Culture, and Inclusivity for Future Generations
Ymgeisydd: Y Felin Ddŵr
Awdurdod Lleol: Abertawe
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect pedwar mis yw hwn sydd â'r nod o fynd i'r afael â'r diffyg arwyddion Cymraeg yng Nghanolfan Dreftadaeth Gŵyr ar hyn o bryd. Drwy gyfieithu proffesiynol a dylunio a chreu arwyddion dwyieithog newydd, nod y prosiect yw sicrhau bod y Ganolfan yn cynrychioli treftadaeth ieithyddol a diwylliannol Cymru'n well, gan ymdrin ag egwyddor fuddsoddi Cynhwysiad, Mynediad a Chyfranogiad.
Penderfyniad: Gwrthod
Cultural Films Projection 2025
Ymgeisydd: BAME Online Community Television
Awdurdod Lleol: Abertawe
Disgrifiad o'r prosiect: Bydd y prosiect deuddeg mis hwn, sy'n rhedeg o fis Awst 2025, yn dangos ffilmiau diwylliannol ac yn adrodd storïau i rymuso ac addysgu'r gymuned BAME yn Abertawe ynghylch hanes a datblygiad eu diwylliant a sut i ddiogelu a chofnodi unrhyw ddeunydd ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.
Penderfyniad: Gwrthod
The Creation of a Community Hub at St Mary's Church, Hay on Wye
Ymgeisydd: Cyngor Eglwys Blwyfol Eglwys Santes Fair Y Gelli Gandryll
Awdurdod Lleol: Powys
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect cyfalaf chwe wythnos yw hwn i weithio tuag at sicrhau bod Eglwys Santes Fair, eglwys yn y Gelli Gandryll, yn dod yn ganolfan gymunedol a chelfyddydau.
Penderfyniad: Gwrthod
Murals of Wales: A Celebration of Heritage and Identity
Ymgeisydd: Dazzle-Cymru CIC
Awdurdod Lleol: Rhondda Cynon Taf
Disgrifiad o'r prosiect: Bydd y prosiect tri mis hwn yn cynnwys 15-20 o gyfranogwyr yn cymryd rhan mewn gweithdai rhwng Medi 2025 a Rhagfyr 2025 i greu tri murlun sy'n adlewyrchu elfennau allweddol o dreftadaeth Cymru, megis tirnodau hanesyddol, mythau, chwedlau, y Gymraeg, ac agweddau diwylliannol eraill. Bydd y gweithdai ar agor i gyfranogwyr o bob rhan o'r gymuned.
Penderfyniad: Gwrthod
Cwmbran RFC 150 Years: Our Story, Our Future
Ymgeisydd: Cwmbran Rugby Football Club
Awdurdod Lleol: Torfaen
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect arfaethedig dros ddau fis ar bymtheg (01 Gorffennaf 2025 – 01/01/2027) yw hwn i archwilio, gwarchod a dathlu hanes Clwb Rygbi Cwmbrân hyd yma wrth i'r clwb agosáu at ei ben-blwydd yn 150 oed yn 2030.
Penderfyniad: Gwrthod
Bryntail Futures - Dyfodol Bryntail Conserving, Restoring and Developing Bryntail Cottages for Future Generations
Ymgeisydd: The Bryntail Cottage Charity
Awdurdod Lleol: Powys
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect un flwyddyn wedi'i ailgyflwyno yw hwn i gynnal gwaith adfer a dathlu hanes cymdeithasol dau fwthyn glowyr yng nghefn gwlad canolbarth Cymru gyda chysylltiadau hanesyddol rhwng y boblogaeth leol a phlant ysgol yn Birmingham.
Penderfyniad: Gwrthod
Stars and their Consolations / Sêr a'u Cysuron
Ymgeisydd: Adverse Camber productions
Awdurdod Lleol: Gwynedd
Disgrifiad o'r prosiect: Nod y prosiect 11 mis hwn yw dadorchuddio a chasglu mythau a storïau sy'n ymwneud â sêr a chytserau ledled Cymru, trwy sesiynau ar-lein agored a hyfforddiant i adroddwyr storïau, gan arwain at raglenni ymgysylltu cymunedol yn ystod Wythnos Awyr Dywyll (Chwefror 2026).
Penderfyniad: Dyfarnu Grant o £56,437 (93%)
Reigniting the Sir Henry Jones Museum: A Path to a Sustainable future
Ymgeisydd: Sir Henry Jones Memorial
Awdurdod Lleol: Conwy
Disgrifiad o'r prosiect: Prosiect cydnerthedd dwy flynedd yw hwn sydd am archwilio opsiynau ar gyfer sicrhau dyfodol Amgueddfa Syr Henry Jones yn Llangernyw, Gogledd Cymru.
Penderfyniad: Dyfarnu Grant o £119,000 (100%)
Hanes mewn harddwch: revealing a prehistoric ritual landscape in North-East Wales
Ymgeisydd: Clwydian Range Archaeology Group
Awdurdod Lleol: Sir Ddinbych
Disgrifiad o'r prosiect: Gan redeg am bedair blynedd, bydd y prosiect hwn yn ymchwilio i archaeoleg carneddau cylch cynhanesyddol ym Mryneglwys, ennyn diddordeb cymunedau lleol yn y dreftadaeth sy'n dod i'r amlwg, a sicrhau y caiff ei gwarchod ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.
Penderfyniad: Gwrthod
Caerllion Rufeinig, Porth i Partneriaeth I Caerllion Rufeinig: Roman Caerleon Gateway 'Partnership' Project
Ymgeisydd: Amgueddfa Genedlaethol Cymru
Awdurdod Lleol: Casnewydd
Disgrifiad o'r prosiect: Mae'r prosiect 18 mis hwn, sy'n rhedeg o fis Gorffennaf 2025 i fis Ionawr 2027, yn bartneriaeth rhwng CADW, Cyngor Dinas Casnewydd a chymuned Caerllion. Ei nod yw gwella profiadau ymwelwyr ac archwilio ffyrdd o gynyddu effaith economaidd y safle yn lleol a thu hwnt.
Penderfyniad: : Dyfarnu Grant o £250,000 (94%)