
National Lottery Heritage Grants £10,000 to £250,000
Yn dilyn Deddf Ailsefydlu Gwlad Pwyl 1947, roedd Penley yn rhedeg un o wersylloedd ailsefydlu Pwylaidd mwyaf y DU. Roedd y gwersyll yn darparu cartrefi i gyn-filwyr Pwylaidd a'u teuluoedd, a oedd wedi ymladd ochr yn ochr â'r Cynghreiriaid yn yr Ail Ryfel Byd, ond nad oeddent yn gallu dychwelyd i Wlad Pwyl.
Mae llawer o'r safle – a oedd unwaith yn gartref i farics, ysgolion, capel, theatr, clwb cymdeithasol ac ysbyty sy'n ymroddedig i ofalu am gyn-filwyr – bellach wedi'i ddymchwel neu ei ail-bwrpasu.
Mae'r prosiect tair blynedd hyn, sy'n cael ei redeg gan The Rainbow Foundation, yn helpu i gadw'r rhan bwysig hon o dreftadaeth Penley.

Y prosiect yw:
- casglu ffotograffau, llythyrau a memorabilia gan y rhai a ymgartrefodd yn y pentref
- cofnodi hanesion llafar pobl a oedd yn byw ac a anwyd yn y gwersyll
- rhannu crefftau a thraddodiadau Pwyleg gyda'r gymuned ehangach trwy weithdai a digwyddiadau
Dywedodd Rebecca Griffiths, Rheolwr Prosiect The Rainbow Foundation: "Rydym yn falch iawn o fod wedi derbyn y gefnogaeth hon, a gyda diolch arbennig i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol, gallwn gadw a dathlu pennod hanfodol yn hanes Cymru a Gwlad Pwyl. Wrth i ni agosáu at 80 mlynedd ers Deddf Ailsefydlu Gwlad Pwyl 1947, mae'r prosiect hyn yn cynnig cyfle amserol i fyfyrio ar etifeddiaeth unigryw Penley."
Archwiliwch fwy o brosiectau rydyn ni wedi'u cefnogi ledled Cymru.