Ers 1994, mae £40biliwn o'r Loteri Genedlaethol wedi mynd at achosion da, gan helpu i newid bywydau a thrawsnewid cymunedau ledled y DU.

Mae gwobrau'r Loteri Genedlaethol i ddathlu chwarter canrif ers sefydlu’r gêm yn cydnabod y prosiectau mwyaf eithriadol sydd wedi derbyn arian yn ystod y cyfnod hwnnw. Bydd yr enillwyr yn derbyn gwobr o £10,000.

Mae’r rhestr fer yn cynnwys yr 11 prosiect canlynol sydd wedi cael arian gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Pwy sy'n cael eich pleidlais?

A Celebration of Orchards, Llundain

Mae Llundain wedi colli 98% o'i pherllannau dros y ganrif ddiwethaf. O 2016-2019, daeth A Celebration of Orchards â 30 o berllannau 'coll' y brifddinas yn ôl yn fyw. Wrth wneud hynny creodd ffynonellau bwyd cynaliadwy, ymgysylltodd â chymunedau ar draws cenedlaethau ac addysgu sgiliau newydd i bobl.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAOrchards.

Back from the Brink

Drwy 19 o brosiectau ledled Lloegr a ddechreuodd yn 2017, mae Back from the Brink ar genhadaeth i arbed 20 o rywogaethau brodorol mewn perygl rhag difodiant ac elwa 200 arall sydd mewn perygl. Mae'r rhain yn cynnwys planhigion, ffyngau ac anifeiliaid fel y bele, y gardwenynen fain a’r pryf gopyn buwch goch gota. 

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAFromtheBrink.

Parc Brooke, Derry

Cafodd Parc Brooke ei adfywio'n llawn rhwng 2015 a 2017. Adferwyd adeiladau hanesyddol ac ardaloedd naturiol a chyflwynwyd adeiladau newydd, gan gynnwys caffi, cae pêl-droed pob tywydd a chanolfan hyfforddi arddwriaethol. Wedi'i hesgeuluso'n flaenorol, mae mwy na 200,000 o ymwelwyr yn ymweld â’r parc sydd bellach yn ffynnu bob blwyddyn.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLABrookePark.

Froglife

Mae Froglife yn gofalu am yr anifeiliaid nad ydyn nhw bob amser yn boblogaidd gyda'r cyhoedd. O 2012 i 2019, helpodd prosiectau Dragon Finder i gadw ymlusgiaid ac amffibiaid yn Llundain, yr Alban a Dwyrain Lloegr, gan gynnwys drwy ddefnyddio ap. Mae’r cynllun T.O.A.D a lansiwyd yn ddiweddar yn cefnogi llyffantod Llundain, sydd wedi gostwng dau draean mewn 30 mlynedd.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAFroglife.

Canolfan Dysgu a Threftadaeth yr Holocost, Huddersfield

Agorodd Canolfan Dysgu a Threftadaeth yr Holocost yn 2018 ym Mhrifysgol Huddersfield. Drwy ei archif, arddangosfeydd a chasgliad o hanesion llafar, mae'n cadw straeon yr Holocost yn fyw fel y gall cenedlaethau’r dyfodol ddysgu am beryglon anoddefgarwch a rhagfarn.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAHolocaustLearning.

Ymddiriedolaeth ac Amgueddfa Mary Rose, Portsmouth

Agorwyd yr Amgueddfa arobryn yn 2016 i gadw a rhannu hanes y Mary Rose, llong ryfel fwyaf llwyddiannus Harri'r VIII a suddodd oddi ar arfordir Portsmouth yn ystod Brwydr Solent yn 1545. Yr unig long o'i bath sy'n cael ei harddangos yn y byd, bellach mae ganddi 360,000 o ymwelwyr y flwyddyn a all ddysgu am ei hanes trwy 19,000 o arteffactau Tuduraidd.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAMaryRose.

Tirwedd Mynyddoedd y Mourne, Swydd Down

Ysbrydolodd golygfeydd dramatig o fynyddoedd Mourne fyd hudolus CS Lewis o Narnia. O 2013 – 2017, bu'r prosiect yn ailgysylltu miloedd o bobl â'r dirwedd ac yn adfywio sgiliau traddodiadol trwy ei weithgareddau. Adfywiwyd natur ac adferwyd nodweddion allweddol, gan gynnwys wal cerrig sych 1,034m o hyd a 3.7 km o lwybrau wedi'u herydu.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAMournes.

Rhandiroedd St Ann, Nottingham

Sefydlwyd yn y 1830au, gyda'r gwreiddiau'n dyddio'n ôl i'r 1550au, rhandiroedd St Ann yw'r casgliad hynaf o erddi tref sengl Fictoraidd yn y DU. Hwy hefyd yw'r mwyaf, gyda 670 o erddi rhandir wedi’u gwasgaru dros 75 erw. Wedi'u hadnewyddu'n helaeth o 2007 – 2017 yn dilyn cyfnod o esgeulustod, maen nhw bellach yn gartref i gyfoeth o natur, bywyd gwyllt a gweithgarwch cymunedol.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAAllotments.

Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru, Caerdydd

Fel un o'r amgueddfeydd awyr agored mwyaf yn Ewrop, mae Sain Ffagan yn arddangos bywyd Cymreig drwy gydol hanes. Gorffennodd yr Amgueddfa ailddatblygiad sylweddol i gyd-fynd â'i phen-blwydd yn 70 oed yn 2018 ac enillodd wobr Art Fund Amgueddfa’r Flwyddyn yn 2019. Mae 600,000 o ymwelwyr blynyddol yn ei gwneud yn atyniad treftadaeth mwyaf poblogaidd Cymru.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAStFagans.

Cadeirlan Caerefrog

Rhwng 2010 a 2018, defnyddiodd cadwraethwyr dechnegau torri tir newydd law yn llaw â dulliau crefftau traddodiadol i atgyweirio gwaith maen dwyreiniol y Gadeirlan ac adfer ei ffenestr ddwyreiniol fawr sy'n 600 mlwydd oed. Yn faint cwrt tennis, mae gan y ffenestr wyneb mwyaf o wydr canoloesol yn Ewrop.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLAYorkMinster.

V&A Dundee

Agorwyd yn 2018, denodd yr Amgueddfa ddylunio o safon fyd-eang 500,000 o ymwelwyr yn ystod ei 6 mis cyntaf. Mae ei horielau dylunio yn yr Alban yn cynnwys 300 o arddangosiadau ac ystafell de o’r flwyddyn 1908 a ddyluniwyd gan Charles Rennie Mackintosh, nas gwelwyd am 50 o flynyddoedd, yn cael ei hadfer a’i hailadeiladu.

Pleidleisiwch ar wefan Achosion Da’r Loteri Genedlaethol neu defnyddiwch #NLADundee.

Sut i bleidleisio

Pleidleisiwch ar y wefan erbyn dydd Mercher 21 Awst.

25 mlynedd o ariannu treftadaeth

Yn ystod y 25 mlynedd diwethaf, Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol yw’r cyllidwr grant penodedig mwyaf ar gyfer treftadaeth y DU. Rydym wedi dyfarnu £8bn i fwy na 44,000 o brosiectau ledled y DU.